Gebelikte İlaç Kullanımı

Hamile kadınların %50’sinden fazlası, hamileliğin çeşitli dönemlerinde reçetesiz ilaçlar kullanıyor.  Üstelik bu oranlar gittikçe artıyor. Birçok ilacın hamileliğe etkisi test edilmediğinden ya da bilinmediğinden dolayı bu alışkanlık bebeğinize çok büyük zarar verebilir. Doğum kusurlarının yaklaşık %3’ü hamilelikte reçetesiz ilaç kullanımından kaynaklıdır. Gelin hamilelikte ilaç kullanımında nelere dikkat edilmesi gerektiğini keşfedelim.

Gebelikte İlaç Kullanılır Mı?

Bazen hamile kadınların ve fetüsün sağlığa kavuşmak için ilaç kullanması şarttır. Bu tarz durumlarda anne adayları doktorlarıyla konuşmalı ve ilacın artı ve eskilerini öğrenmelidir. Reçetesiz satılabilen ilaçlar ve gıda takviyeleri gibi ilaçlar için de doktor onayı gerekmektedir. Hamile kadınlar ilaç kullanabilir lakin kullanılacak her ilacın doktor onayından geçmesi ve hamileliğe zarar vermediğinin kanıtlı olması gerekmektedir.

Hamileliğin henüz başındaysanız doktorunuz sizin hamile olduğunu fark etmemiş olabilir. Doktorunuzla bu bilgiyi mutlaka paylaşmalısınız.

İlaçlar Gebeliği Nasıl Etkiler?

Hamilelikte alınan ilaçlar bebeğin gelişimi için ihtiyaç duyduğu oksijen ve besinlerin plasentaya aktarıldığı gibi aktarılabilir. İlaçlar bu şekilde bebeğe zarar verebilmektedir. Ancak bazen plasentaya geçmeden de rahme veya fetüse zarar verebilirler.

Hamilelikte alınan ilaçların fetüse etkisi şunlar olabilir:

-Direkt fetüsü etkileyip doğum kusuru, anormal gelişim, doku hasarı veya ölüme yol açabilirler.

-Plasentadaki damarları sıkılaştırıp daha az oksijen ve besin geçmesine sebep olabilirler. Böylece bebek az kilolu ve yeterince büyümemiş şekilde dünyaya gelebilir.

-Rahimdeki kasların kasılmasına yol açabilirler. Bu da fetüsün dolaylı yoldan zarar görmesine, fetüse giden kan akışının azalmasına veya erken doğuma sebebiyet verebilir.

-Bazen fetüse dolaylı yoldan etkide bulunabilir. Örneğin anne adayanının tansiyonu düşer, bu da plasentaya giden kan akışını kısıtlar. Böylece plasentaya daha az oksijen ve besin gider.

İlaçların fetüsü nasıl etkileyeceği ise şunlara bağlıdır:

-Fetüsün gelişim aşaması.

-İlacın dozu ve kuvveti.

-Plasentanın geçirgenliği.

-Annenin diğer faktörleri. Örneğin sabah bulantıları yüzünden gelen kusma ilacın tamamının sindirilmemesine, dolayısıyla fetüsün ilaca daha az maruz kalmasına sebep olur.

Gebelikte Kalp ve Damar Hastalıkları İlaçları Kullanmak

Hamile kadınlar önceden sahip oldukları veya hamilelikte gelişmiş olan yüksek veya alçak tansiyonla başa çıkmak için tansiyon düşürücü ilaçlar kullanmak zorunda kalabilirler. Her iki tip tansiyon ilacının da hamileler için belirli riskleri bulunmaktadır. Tansiyonu çok hızlı düşüren veya yükselten ilaçlar plasentanın damarlarına zarar verebilir. Bu yüzden bu tarz ilaç kullanan hamile kadınlar yakından izlenir. Ayrıca birçok tansiyon ilacının da hamilelikte fetüse çok zarar verdiği keşfedilmiştir. Bu yüzden birçok ilaca erişiminiz olmayacaktır.

Kalp yetmezliği, anormal kalp ritmi ve benzer hastalıklarda kullanılan ilaçlar plasentayı kolaylıkla aşabilmektedir. Ancak normal dozlarda kullanıldığında bebek üzerinde 0’a yakın etkisi bulunmaktadır. Yine de anne ve fetüs yakından izlenirler.

Gebelikte Antidepresan Kullanımı

Hamilelikte antidepresanlar sıklıkla kullanılmaktadır ve gerektiğinde önerilmektedir. Hamile kadınların yaklaşık %20’si çeşitli nedenlerden dolayı depresyondadır. Bu nedenle antidepresan kullanımı son derece yaygındır.

Bazı sık kullanılan etkili antidepresan ilaçları hamilelikte fetüsün kalp gelişimine zarar verebilmektedir. Hamile bir kadın bu ilaçlardan kullanıyorsa fetüs yakından gözlemlenmelidir. Genellikle bu tarz antidepresanların kullanımında depresyon tedavisi göze almaya değer görülebilir.

Hamile kadınların antidepresan kullanırken dikkat etmesi gereken bir diğer öge ise bebeğin yoksunluk belirtileri göstermesidir. Yenidoğan bebekler doğduklarında devamlı rahatsız olabilir ve titreyebilirler. Bu semptomları engellemek için doktorlar antidepresanın dozunu hamilelik ilerledikçe düşürürler ve üçüncü üç aylık dönemde ilacı tamamen keserler. İlacın kesilmesi üzerine anne yeniden depresyona yakalanıyorsa veya belirtiler gösteriyorsa doğumdan sonra antidepresana devam etmesi önerilir.

Gebelikte Mantar İlaçları

Hamilelikte mantar son derece yaygındır. Özellikle vajinal mantar enfeksiyonları sık görülmektedir. Bu tarz mantarlara karşı kullanabileceğiniz vajinal fitiller ve kremler mevcuttur. Bu vajinal fitiller ve kremler son derece güvenlidir.

Gebelikte Parazit İlaçları

Hamilelikte parazit enfeksiyonları yaygındır. Bağırsak parazitleri, bit ve uyuz gibi parazitlerin tedavisinde hamileler tarafından kullanılmaya uygun ilaçlar bulunmaktadır. Hamile bir kadın parazit problemi yaşadığında rahatlıkla tedavi olabilir.

Gebelikte Ağrı Kesici Kullanımı

Sık kullanılan ağrı kesicilerin neredeyse hepsi hamile kadınlar için son derece güvenilirdir. Bu yüzden hamile kadınlar ağrı kesici kullanabilirler. Ancak doktorunuzun veya prospektüsün önerdiği dozu aşmak fetüste komplikasyonlara ve ölüme neden olabilir.

Lokal anestezi gibi ilaçlarda birçok uyuşturucu ilaç güvenlidir. Bazıları ise yeterli veri olmamasından kaynaklı olarak şüpheli konumundadır.

Gebelikte Antibiyotik Kullanımı

Birçok antibiyotik hamile kadınlara senelerdir önerilmektedir ve herhangi bir soruna yol açmamaktadır. Ancak bazı ilaçların diğer koşullarla bir araya geldiğinde fetüse zarar verdiği görülmüştür. Örneğin HIV sahibi hamile bir kadın antibiyotik kullandığında bebeğinde doğuştan dudak damak yarılması gözlemlenebilir.

Eğer hamile bir kadın COVID-19’a yakalandıysa doktorlar tedavi için risklerin değip değmeyeceğini tartışmalıdır. Henüz Covid için kullanılan ilaçların hamileler üzerinde nasıl etkilere sebep olduğuna dair yeterli bilgi bulunmamaktadır. 

Bu istisnalar dışında antibiyotik kullanımı hamilelikte son derece güvenlidir.

Gebelikte Uyuşturucu ve Yasadışı İlaçların Kullanımı

Hamilelikte herhangi bir uyuşturucunun kullanımı fetüste ve yenidoğanlarda çeşitli komplikasyonlara ve ciddi problemlere yol açmaktadır. En yaygın komplikasyonlar yetersiz gelişim, erken doğum ve ölü doğumdur.

Gebelikte İlaç Kullanımı Hakkında Sık Sorulan Sorular

Hamile iken hangi ilaçlar kullanılmaz?

Hamilelikte birçok ilacın kullanımı güvenlidir. Belirli antidepresanlar, antibiyotikler ve tansiyon ilaçları dışında hamileliği etkileyen ilaç sayısı azdır. Doktorunuzla konuşarak spesifik hangi ilaçtan uzak durmanız gerektiğini keşfedebilirsiniz.

Gebelikte ilaç kullanılırsa ne olur?

Gebelikte ilaç kullanımı genellikle fetüse zarar vermez. Ancak kullandığınız ilaçtan doktorunuzun haberi olması önemlidir. Doktorunuzun haberi olmadan kullandığınız ilaçlar siz fark etmeden size zarar verebilir.

Hamileyken hangi ilaçlar içilebilir?

Hamileyken ağrı kesiciler ve antibiyotiklerin çoğunu güvenle kullanabilirsiniz. Ancak herhangi bir ilacı kullanmadan önce mutlaka doktorunuza danışmalısınız.

Parol gebelikte kullanılır mı?

Parol, minoset, parasetamol gibi ağrı kesicileri hamileyken güvenle kullanabilirsiniz. Ancak aşırı dozda kullanmanız hem size hem de bebeğinize zarar verecektir.