Emziren annelerin oruç tutma konusu, dini ve sağlık açısından hassas bir denge gerektiren bir konudur. Yakın zamanda bebeğiniz dünyaya geldiyse aklınıza “Süt emziren anneler oruç tutabilir mi?” sorusu gelebilir. Bu tür ve buna benzer bütün soruları sizin ve bebeğinizin sağlığını göz önüne tutarak cevaplamak en doğrusu olacaktır. Bebeğinizi emzirirken normalden daha fazla enerjiye ihtiyaç duyarsınız. Bebeğiniz, gelişimi için en yararlı besinleri anne sütünden alır. Dolayısıyla emzirme sürecinde anne sütünün içeriğini zenginleştirmek için dengeli ve düzenli beslenmeniz gerekir. Bu sebeplerden dolayı çoğu zaman doktorlar “Emziren anneler oruç tutabilir mi?” sorusuna olumsuz cevap vermektedir.
İslam dininde, emziren annelerin Ramazan ayında oruç tutamadığı vakit sonraki aylarda telafi edebileceği vurgulanır.
Bu yazımızda “Ramazan’da emziren anne oruç tutabilir mi? Emziren anneler nasıl oruç tutmalı? Emziren anne aralıklı oruç tutabilir mi?” gibi soruların yanıtlarına ulaşabileceksiniz.
Vücudunuz, oruç tutarken girdiğiniz ani beslenme düzeni değişimine en iyi şekilde uyum sağlamaya çalışır. Ancak uzun süre boyunca ardarda oruç tutmanız açlığınızı arttıracağından kendinizi halsiz hissetmenize neden olabilir. Oruç sırasında kendinizi iyi hissetmemeniz durumunda sağlığınız için ara vermeyi düşünebilirsiniz. Ek olarak oruç tutarken önemli derecede susuz kalırsınız. Susuzluk, özellikle bebeğinizi emziriyorsanız, sağlıksız hissetmenize yol açabilir. Bu durumda kendinizde sarı renkli ve kokulu idrar, baş dönmesi, sersemlik veya bitkinlik gibi belirtiler gözlemlerseniz oruç tutmaya ara vermeyi düşünebilirsiniz. Ani çözüm için suya şeker veya tuz ekleyebilir ayrıca doktorunuzun onayını aldıysanız Dioralyte gibi oral rehidrasyon solüsyonları kullanabilirsiniz. Orucunuza ara verdikten sonra kendinizi tekrar iyi hissedene kadar dinlenmelisiniz. Yarım saat sonra hala kendinizi iyi hissetmiyorsanız doktorunuza gözükmeyi düşünebilirsiniz.
Oruç sırasında vücudunuz süt üretmeye devam edeceğinden bebeğiniz anne sütünden mahrum kalmaz. Ancak iftar saatine kadar yemek yememeniz kalori kaybı yaşamanıza sebep olacağı için süt miktarınızda azalma olabilir. Vücudunuz sahur vaktinde yediğiniz besini oruç sürecinde enerji üretmek için yaktıktan sonra depolanan diğer besinleri yakmaya başlar. Vücudunuz ilk önce kan şekerini yakmakla başlar ardından sıra depolanan diğer besinlere gelir. Vücudunuzun gerekli enerjiyi üretmesi adına geçen bu süreç sizi iftara saatine kadar idare eder. Ancak emziren annelerde oruç bazen sütünüzün içeriğinin değişmesine sebep olur. Sütünüzün içeriğinin değişmesi bebeğinizin alacağı besin miktarını etkileyeceğinden dolaylı yoldan bebeğinizi de etkiler.
Anne sütünüzde bulunan bazı vitamin ve minerallerin seviyelerinde değişim yaşanabilir. Yapılan çalışmalar, Ramazan ayında oruç tutan emziren annelerin anne sütünde bulunan çinko, magnezyum ve potasyum minerallerindeki seviyelerde azalma olduğunu göstermiştir. Ek olarak anne sütünde bulunan A, C ve E vitaminlerinde bir azalma da görülebilir. Bu sebeple özellikle doğumu takip eden ilk 6 ay içinde bebeğinizi emzirmeniz durumunda oruç tutmamanız tavsiye edilir.
Oruç tutmanız genellikle anne sütünüzde azalmaya yol açmaz. Ancak, iftardan sonra yeterli beslenme ve sıvı alımına dikkat etmeniz gerekir. Uzun süreli açlık, susuzluk veya yorgunluk süt üretimini etkileyebilir. O yüzden, oruç tutmadan önce doktorunuzun tavsiyesini almanız önemlidir.
Avrupa Klinik Beslenme Dergisi tarafından yapılan bir çalışmada, oruç tutmanın anne sütündeki makro besin maddelerini tipik olarak etkilemediğini, ancak bazı mikro besin maddelerinin etkilenebileceği görülmüştür. Bu mikro besinler arasında çinko, magnezyum ve potasyum yer alır. Ayrıca oruç tutan bir annenin sütünde bulunan A, C ve E vitaminlerinde de azalma görülebilir. Anne sütü içeriğindeki bu değişiklikler yalnızca 24 saatten fazla oruç tutan annelerde görülmüştür.
Bu yüzden anne sütündeki değişen içeriği dengelemek için sahur yemeğini aksatmamanız oldukça önemlidir. Sahur yemeği oruç sürecinde vücudunuzun enerji üretmek için gerekli olan besini almanızı sağlayarak anne sütünüzün etkilenmesini önleyecektir.
Oruç tutmaya karar verdiğinizde hem bebeğinizin hem de kendi sağlığınız adına dikkat etmeniz gereken bazı önemli hususlar bulunur. Bunlar arasında ilk önce su alımına dikkat etmeniz yer alır. Oruç sırasında susuz kalmanız hem kendiniz hem de bebeğiniz için riskli olabilir. Bu nedenle iftar ve sahurda yeterli miktarda su içmeye özen göstermelisiniz. İftar sırasında fazla aşırıya kaçmadan dengeli ve besleyici yiyecekler yemeniz önemlidir. Özellikle protein, lif, vitamin ve mineral bakımından zengin gıdalar tüketmeye çalışmanızı öneririz. Ek olarak bebeğinizi düzenli aralıklarla emzirmeye devam etmelisiniz. Sık sık emzirmek, süt üretimini destekler ve bebeğinizin beslenmesini aksatmamanızı sağlar. Doktorunuzun onayıyla süt üretimini artırmak için takviyeler veya vitaminler kullanabilirsiniz.
Oruç sırasında kendinizi kötü hissetmeye başlarsanız veya vücudunuzda herhangi bir sağlık sorunu ortaya çıkarsa hemen doktorunuzu aramalısınız.
Emzirmek orucu bozmaz. Genellikle orucu vücuda alınan yiyecek, içecek gibi ürünler bozar. Bebeğinizi emzirirken halihazırda vücudunuzda üretilen süt dışarı çıktığından bu durum orucunuzu bozmaz. Ancak oruçluyken bebeğinizi emzirmede zorluk çekiyorsanız oruç tutmanız hem kendinizi hem de bebeğinizi olumsuz etkilediğinden İslam dinince hoş karşılanmaz. Bu durumda tutmadığınız oruçları şartların elverişli olduğu başka zamanlarda kaza edebilirsiniz.
Oruç tutarken beslenmenize çok dikkat etmelisiniz. Meyve sebze gibi lifli gıdalar ve et, süt, yumurta, tavuk, balık gibi protein oranı yüksek besinler uzun süre tok hissetmenizi sağlayarak acıkmanızı önler. Lifli gıdaların başında; meyve, sebze, kuru baklagil ve kuru meyveler, tahıllı ürünler gelir. Önemli protein kaynakları ise tavuk ve dana eti, süt ve süt ürünleridir.
Emziren annelerin sahura mutlaka kalkması gerektiğini söyleyen uzmanlar, aşırı yağlı ve şekerli gıdalardan uzak durulması gerektiğinin önemini vurgular. Taze meyveler, tam tahıllı gıdalar, protein kaynağı olan yumurta, tavuk, balık, et, kurubaklagil gibi gıdaların mutlaka tüketmeniz gerekiyor.
İftarda ve oruç başlayana kadar bol bol su tüketmelisiniz. Bu durum özellikle yaz aylarında dehidrasyonu önlemek için çok mühimdir. İftardan sahura kadar her saat başı 1-2 su bardağı su içmeniz gün boyu susuz kalmanızı önleyecektir.
Emziren annelerin oruç tutması, bebeğin yaşına, beslenme durumuna ve annenin sağlık durumuna göre değişebilir. Emzirilen bebeklerin durumu, yalnızca anne sütüyle beslenen bebeklerle, 6 aylık ve 1 yaş sonrasında ek gıdalarla beslenip sadece akşam veya gündüz saatlerinde emziren bebekler arasında farklılık gösterebilir. Bu nedenle, oruç tutma kararı her bir durum için ayrı ayrı değerlendirilmelidir.
Oruç tutan emziren annelerin sütü kesilmez, ancak bazı annelerde süt miktarında geçici bir azalma görülebilir. Bu azalma genellikle oruç tutmanın yanı sıra yetersiz beslenme veya sıvı alımına bağlı olarak meydana gelir.
24 saati aşan uzun süreli oruç tutan annelerde süt miktarında azalma, susuzluk, yorgunluk ve halsizlik, süt içeriğinde değişim gözlemlenebilir. Bazı durumlarda oruç tutan annelerde susuzluktan kaynaklı sağlık sorunları yaşanabilir. Bu tür durumlarda hemen oruç tutmayı kesip doktorunuza danışmanız önemlidir.
Emziren anneler için aralıklı oruç tutmak, hem kendileri hem de bebekleri için riskli olabilir. Çünkü emzirme döneminde annenin vücudu daha fazla enerji ve besin gerektirir. Uzun süreli açlık ve susuzluk, annenin süt üretimini ve kalitesini azaltabilir. Ayrıca annenin kan şekeri, tansiyon, kolesterol ve iltihap seviyelerini de olumsuz etkileyebilir. Bu durum, annenin sağlığını bozabilir ve bebeğin gelişimine zarar verebilir. Bu nedenle, emziren annelerin aralıklı oruç tutmaktan kaçınmaları ve yeterli ve dengeli beslenmeleri tavsiye edilir.