13 Aylık Bebek Gelişimi

Bebekler günden güne büyüyüp hızla gelişirken ebeveynler de her gün bebeklerinin yaşayacağı değişimleri bilmek ve buna göre davranmak ister. Bebekler bir yaşına gelene kadar hızla büyüyüp gelişir ve yeni beceriler edinir. Bir yaştan sonraki dönemde ise yeni becerilerin pekiştirilmesine önem verilir. Bu bağlamda 13 aylık bebek gelişimi bebeklerde büyük değişimlerin gözlendiği bir dönem değildir. 13 aylık bebek gelişim özellikleri bebeklerin günlük rutinlerini oluşturmalarına ve kendi kişiliklerini oturtmalarına olanak tanır. Buna göre 13 aylık bebek gelişimi hareketleri günlük aktiviteler, eğitici oyunlar ve uygun bir beslenme düzeniyle desteklenebilir. 13 aylık bebek gelişimi cetveline göre bebeklerin ulaşması önerilen boy ve kilo ölçüleri de mutlaka takip edilmelidir. Peki, 13 aylık bebek gelişimi nasıldır? Heyecan verici bu yolculukta 13 aylık bebek gelişimi için neler yapılmalıdır? Konuyla ilgili merak ettiğiniz sorularınızın tüm yanıtlarını içeriğimizin devamında bulabilirsiniz!

13 Aylık Bebeklerin Boy ve Kilo Özellikleri

13 aylık bebek gelişimi boy kilo ölçüleriyle takip edilebilir. 13 aylık bebek gelişimi tablosu “büyüme eğrileri” olarak da bilinen “persentil eğrileri” ile oluşturulur. Persentil eğrileri, bebeğinizle aynı yaş ve cinsiyetteki bebeklerin ortalama ve ideal boy, kilo ve baş çevresi ölçüleri alınarak hazırlanır. Bebeğinizin bu eğrilerin altında ya da üstünde oluşu gelişim bozukluklarına dair ipuçları verebilir.

13 aylık bebek kilosu ve boyu cinsiyetlere göre birbirinden ayrılır çünkü kız ve erkek bebeklerin gelişimi birbirinden farklıdır. 13 aylık bebeğin kilosu ne kadar olmalı sorusuna cevaben kızlar için ortalama 9200 ve erkekler içinse 9900 gram denilebilir. On üç aylık kız bebeklerin ağırlığı için alt sınır 7200 gram şeklinde belirlenmişken üst sınır ise 12200 gramdır. On üç aylık erkek bebeklerin ağırlığı için alt sınır 7600 gram ve üst sınır ise 12900 gram şeklinde belirlenmiştir.

On üç aylık kız bebeklerin boy uzunluğu için alt sınır 66 santimetre ve üst sınır ise 82 santimetredir. On üç aylık erkek bebeklerin boyu için alt sınır 70 santimetre ve üst sınır ise 84 santimetredir.

Bebeklerin beyin gelişimi hakkında önemli ipuçları veren baş çevresi ölçüsü de takip edilmesi gereken veriler arasında yer alır. Kız bebekler için baş çevresi ölçüsünün 42.5 santimetre ile 47.4 santimetre aralığında olması beklenirken bu değerler erkek bebekler için 43.2 santimetre ile 49.4 santimetre aralığındadır.

Belirtilen bu değerler ortalama verilerle elde edilmiştir ve bebeğinizin genetiğine, yetişme koşullarına ve çeşitli çevresel faktörlere göre değişiklik gösterebilir. Bebeğinizin verilen bu değerlerle orantılı gelişim göstermemesi bir sağlık sorununun varlığına delalet etmez. Bebeğinizin gelişimiyle ilgili en doğru bilgiye çocuk doktorunuzdan ulaşabilirsiniz.

13 Aylık Bebek Gelişiminde Beslenme Düzeni

13 aylık bebek beslenmesi önceki aylara göre bazı değişiklikler içerir. Bebeklerin beslenme programında bir yaşından itibaren anne sütünün ağırlığı kademeli olarak azalırken ek gıdanın ağırlığı ise artmalıdır. Bu dönemde bebekler günde üç kez emzirilebilir. Emzirmenin dışında bebeklerin öğünlerinin üç ana ve üç ara öğün olmak üzere katı gıdalarla düzenlenmesi önerilir.

On üçüncü ayda bebekler, evde pişen hemen hemen tüm yemekleri tüketebilir. Önceki aylarda alerjen etkisi nedeniyle bebek beslenmesinde bulunmayan bal gibi besinler de öğünlere eklenebilir. Bu dönemde de keçi ve inek sütünün kullanımına dikkat edilmesi gerekir. Keçi ya da inek sütü içtiğinde bebeğiniz karın ağrısı, gaz sancısı, ishal gibi durumlar deneyimliyorsa henüz bu gıdaları tüketebilmek için yeterli bağırsak olgunluğuna ulaşmadığı anlaşılabilir.

On üçüncü ayda bebeklerin dengeli ve yeterli beslenebilmesi için tüm öğünlerde yeterli proteinin alınabildiğine emin olunması gerekir. Bununla birlikte bebeklerin öğünlerine tahıl, yeşil yapraklı sebzeler, mevsim meyveleri ve sebzeleri, kuru baklagiller, et ve balık gibi farklı besin gruplarının da yeterli şekilde dağıtılmasına dikkat edilmesi önerilir. Kalsiyum, demir ve C vitamininin de bebeklere yeterince sağlanması gerekir.

Bebeklerin günlük su alımına da özen gösterilmesi gerekir. Bu bağlamda on üçüncü ayda bebeklerin günde yaklaşık olarak bir litre su tüketmesi gerekir. İshal ve yaz sıcakları sebebiyle aşırı terleme sonucu su kaybı gibi durumlarda sıvı alımının dengelenmesine özen gösterilmelidir.

13 Aylık Bebek Gelişiminde Uyku Düzeni

13 aylık bebek gelişimi uyku düzeniyle sıkı sıkıya ilişkili bir konudur. Bu dönemde bebekler ortalama 14 saatlik uykuya ihtiyaç duyar. Bu ihtiyacın yaklaşık 12 saati gece uykusundan karşılanabilir. Gündüzleri ise yarım saat ile iki saat arasında değişen uzunluklarda bir ya da iki şekerleme yapılabilir. Bebeklerin uyku düzeni on üçüncü ayda şekillenmeye başlar dolayısıyla kimi zaman gece uykularının uzaması ya da kısalması, gündüz uykularının atlanması ya da sıklaşması gibi durumlar görülebilir.

On üçüncü ay bebeklerde uyku eğitiminin devamı için önemli bir dönemdir. Bu dönemde bebeklere kendilerine ait bir oda ve yatak sağlanması oldukça önemlidir. Uyku vakti yaklaştığında ortam loş hale getirilmeli, uyku ritüellerini gerçekleştirmeye başlanmalıdır. Bu bağlamda ebeveynler bebekleriyle birlikte pijamalarını giyebilir ve dişlerini fırçalayabilir. On üçüncü ayda bebeğin uykuya kendi kendine dalabilmesi beklenir. Bu bağlamda bebek kendini güvende hissedene kadar yanında beklenebilir ancak sallama gibi uykuya geçirme aktivitelerinin terk edilmiş olması gerekir.

On üçüncü ayda bebeklere uykuya dalmayı kolaylaştıracak olan pelüş hayvan gibi bir uyku arkadaşı ya da sürekli kullanılan bir “güvenli battaniye” sağlanabilir.

13 Aylık Bebeklerin Edindiği Beceriler

13 aylık çocuğun gelişimi edinilen becerilerin pekiştirilmesi doğrultusunda ilerler. Önceki aylarda sürekli olarak yeni beceriler edinen bebekler, on üçüncü ayda edindikleri becerileri pekiştirir. Bu bağlamda bebeklerin edindiği beceriler birkaç başlık altında incelenebilir. 

13 Aylık Bebeklerde Fiziksel Gelişim ve Edinilen Beceriler

On üçüncü ayda bebekler fiziksel anlamda kazandıkları becerileri pekiştirir. Bu dönemde bebekler emeklemeye devam etmeyi tercih edebilir ancak genellikle on üç aylık bebekler adım atma eğilimi gösterir. Ellerinden desteklendiğinde hızla yürüyebilen bebekler bu dönemde hiçbir yerden destek almadan da yürüyebilir ve tüm kas gruplarını koordine şekilde çalıştırabilir.

13 Aylık Bebeklerde Zihinsel Gelişim ve Edinilen Beceriler

13 aylık bebek zeka gelişimi bebek gelişimindeki sekizinci büyüme atağı dönemiyle paralel ilerler. Büyüme atakları, bebeklerin hızlı gelişim gösterdiği dönemlere verilen isimdir. Sekizinci büyüme atağı bebeklerin zihinsel kapasiteleriyle ilgilidir. Bu dönemde bebekler etraflarında olup bitenleri anlamlandırabilir, sebep sonuç ilişkisi kurabilir. Gözlemlerini kalıcı hafızaya kaydeden bebekler, etraflarındaki birçok nesnenin adını ve işlevini öğrenir. Bu dönemde bebekler için ebeveynlerinin hal ve hareketleri çok önemlidir. Herhangi bir aktivite yaparken ebeveynlerinin onayını almak isteyen bebekler sürekli göz teması kurma ihtiyacı duyabilir. Bebeklerin özgüven kazanması ve cesaretlenmesi için sık sık onaylama cümleleri duymaları gerekebilir. 13 aylık bebek dil gelişimi de bu bağlamda ilerler. Bebekler isteklerini, ihtiyaçlarını belirtmek ve duygularını anlatmak için büyük çaba sarf eder. Önceki aylarda jest ve mimiklerle gerçekleştirilen bu çaba on üçüncü ayda kelimeler, sesler ve “ah!” gibi ünlemlerle birleşir.

13 Aylık Bebeklerde Motor Becerilerinin Gelişimi ve Edinilen Beceriler

13 aylık bebek motor gelişimi açısından önemli başarılar kazanır. Önceki aylarda el göz koordinasyonunu geliştiren ve tüm kas gruplarını koordineli şekilde çalıştırmayı öğrenen bebekler on üçüncü ayda kendi kıyafetlerini giyip çıkarmayı ve kendi yemeklerini yemeyi başarabilir. Aynı zamanda bu dönemde bebekler kalem tutmayı da başarabilir ve kağıt üzerinde basit karalamalar yapabilir.

13 Aylık Bebeklerde Bilişsel Gelişim ve Edinilen Beceriler

On üçüncü ay bebeklerin bilişsel açıdan geliştiği bir dönemdir. Bu dönemde bebekler uyurken rüya görmeye başlar. Bu rüyalar kimi zaman onlar için eğlenceli olsa da kimi zaman korkutucu da olabilir. Bu sebeple özellikle gece uykularından ağlayarak uyanmak normaldir. Bu dönemde bebeklerin hayal dünyası da genişler. Bu bağlamda kurdukları oyunlar, kullandıkları kelimeler ve gösterdikleri davranışlar da renkli hale gelir.

13 Aylık Bebek Gelişimi İçin Oyunlar

On üç aylık bebekler, kaslarını kontrol etme ve koordine şekilde çalıştırma becerisi kazandıkları için bu dönemde bebeklerin oynayabileceği oyuncak çeşidi de artar. Artık bebekler yalnızca tek bir yerde durarak oynayabilecekleri oyuncakları tercih etmek yerine ipli ve tekerlekli oyuncaklarla interaktif oyunlar kurmaya da çalışabilir. Bununla birlikte üç tekerlekli çocuk bisikletleri de on üçüncü ayda bebeklerin egzersiz yapabilmesi ve eğlenmesi için tercih edilebilir.

13 aylık bebeğin zihinsel gelişimi için neler yapılmalı sorusunun cevabı da oyuncaklardan geçer. Bu dönemde derinlik, büyüklük, şekil ve renk bakımından farklı parçalar içeren bul tak oyuncaklar ve yapbozlar kullanılabilir. İç içe geçirilebilen kaplar ve yapı blokları da on üçüncü ayda bebeklerin zevkle oynadığı oyuncaklar arasında yer alır. Bu dönemde bebeklerin sürükleyebileceği ipli ve tekerlekli oyuncaklar edinilmesi onları hareket etmeye de teşvik edeceğinden dolayı önemlidir. Her dönemde olduğu gibi on üçüncü ayda da ksilofon, davul ve piyano gibi basit müzik aletleri kullanılabilir. On üçüncü ayda bebekler kalem ve kağıdın büyüsünü keşfedeceğinden dolayı bebeklerin kullanımına uygun renkli boya kalemleri ve kağıtlar da edinilebilir. Bu bağlamda aktivite masası kullanımı için de on üçüncü ay uygun bir dönemdir.

On üçüncü ayda bebekler için oyun oldukça önemli bir öğrenme aracıdır. Bu bağlamda bebeklerin dil gelişimini pekiştirmek için hafıza kartları ve kelime kartları gibi oyuncaklar kullanılabilir. Aynı zamanda eşya saklama ve bulma, saklambaç oynama gibi aktiviteler de bebekler için oldukça eğlencelidir.

Bu dönemde bebeklerin kendi başına oyun kurma becerisinin pekişebilmesi için ebeveynlerin desteği gereklidir. Yeni oyuncakların çalışma mantığı bebeğe tanıtıldıktan sonra ebeveynler bir süreliğine gözlem moduna geçmeli, bebek oyuncağı keşfederken ihtiyaç duyduğunda onay cümleleriyle desteklenmelidir. Bununla birlikte aynı renkteki topları aynı kovaya koymak, oyun sonrasında oyuncakları toplamak gibi aktivitelerle bebeklerde farklı kavramlar pekiştirilebilir ve sorumluluk bilinci oluşturulabilir.

On üçüncü ayda bebeklerin dil gelişiminin ve iletişim becerilerinin pekişebilmesi için birlikte okuma yapmak oldukça önemlidir. Günlük rutinler, görgü kuralları, hayvanlar alemi gibi çeşitli konularda hazırlanmış ve pedagojik açıdan uygun çocuk kitaplarını bebeğinizle birlikte okumak onu eğlendirirken aynı zamanda hayal dünyasını da geliştirir. Bu noktada bazı yerleri bebeğinizin canlandırmasına izin vermeniz, parmağıyla gösterdiği ve sorguladığı noktaları sabırla cevaplamanız, sayfaları bebeğinizin çevirmesine izin vermeniz onun gelişimi açısından faydalı olacaktır.

13 Aylık Bebeklerin Bakımında Dikkat Edilmesi Gerekenler

On üçüncü ayda bebeklerin ev kazalarına karşı korunabilmesi için prizlere güvenlik kapağı takılması, kabloların güvenceye alınması, kesici ve delici aletlerin saklandığı çekmece ve dolapların çocuk kilidiyle kapatılması, kapılara takoz ve pencerelere de çocuk kilidi takılması gerekir.

On üçüncü ay, bebeklerin beslenme rutini ve sofra adabı kazanması açısından önemli bir dönemdir. Bu dönemde artan doku hassasiyeti ve huysuzluk sebebiyle bebekler iştahsızlık, yemek seçme, yemek yemeyi reddetme gibi davranışlar sergileyebilir. Beslenmenin ebeveynlerle aynı sofrada gerçekleştirilmesi bebekleri yemek yemeye dair cesaretlendirir. Bebeğin kendi mama sandalyesinde kendine ait bardak, tabak, çatal ve kaşık kullanarak kendi kendini beslemesi de hem ince motor gelişimi hem de el göz koordinasyonu açısından önemlidir. Aynı zamanda bebeğin “sahiplik” algısının pekişmesi ve özgüveninin gelişmesi için de bu yöntem önerilir.

13 aylık bebek diş gelişimi de önemli bir konudur. Üst yan kesici dişler on üçüncü ayda çıkmış olur. Alt yan kesici dişler de bu ayda belirmeye başlayabilir. Üst çenede yer alan ilk azı dişleri de on üçüncü ayda belirginleşmeye başlayabilir. Bu bağlamda bebeklerin diş temizliği de önem kazanır. İlk 2 yıl bebeklerin diş temizliğini diş macunuyla yapmasına gerek olmadığı, uygun bir diş fırçası ve su ile gerçekleştirilen fırçalamanın temizlik için yeterli olduğu düşünülür. On üçüncü ayda bebekler için yumuşak kıllı, bebeğin ağız yapısına uygun bir başlığa sahip olan, ergonomik sapı sayesinde kolayca tutulabilen ve yönlendirilebilen bir diş fırçası tercih edilmesi gerekir.

On üçüncü ay bebeklerin yürüme becerilerinin pekiştiği bir dönemdir. Bu dönemde bebeklerin ayak sağlığının korunması açısından doğru ayakkabı seçimi oldukça önemlidir. Bebeklerin ayak tabanını doğru şekilde saran ve destekleyen ortopedik ayakkabıların tercih edilmesi doğru bir davranış olur. Aynı zamanda bebekler için seçilen ilk adım ayakkabılarının ayak topuğunu doğru şekilde kavraması, parmakları sarması ve bileği de destekleyerek sabit tutması gerekir. İlk ayakkabıların esnek tabanlı ve uygun sertlikte olması da göz önünde bulundurulması gereken bir diğer noktadır.

13 Aylık Bebeklerin Gelişimi Hakkında Sık Sorulan Sorular

13 Aylık Bebek Ne Kadar Konuşur?

On üç aylık bebekler dil gelişimi açısından büyük ilerleme kat eder. Önceki aylarda basit hece tekrarları ve anlamsız seslerden oluşan kelime dağarcığı on üçüncü ayda amacına uygun şekilde kullanılan birkaç kelime, temel ihtiyaçları belirten kelimeler ve bazı aktiviteleri niteleyen kelimeler gibi geniş bir yelpaze oluşturur. On üçüncü ayda bebekler duygularını anlatmak için ünlemlere ve seslere başvurabilir. Aynı zamanda bu dönemde bebekler etraflarındaki eşyaları nitelemek için bazı heceler ve kelimeler kullanabilir. On üçüncü ayda bebekler, bir nevi kendi dillerini oluşturur.

13 Aylık Bebek Kilosu Ne Kadar Olmalı?

Bebeklerin gelişimini takip etmek için kullanılan önemli verilerden biri de ağırlıktır. On üç aylık kız bebeklerde ortalama 9200 gram ağırlık ideal kabul edilirken bu değer erkek bebekler için 9900 gram kadardır. On üçüncü ayda kız bebekler için ağırlık alt sınırı 7200 gram ve ağırlık üst sınırı ise 12200 gramdır. Bu değerler erkek bebekler için alt sınır 7600 gram ve üst sınır 12900 gram olacak şekilde belirlenmiştir.

13 Aylık Bebek Kaç Saatte Bir Uyumalı?

Bebeklerin büyümesi ve gelişmesi için en önemli etmenlerden biri de uykudur. On üç aylık bebekler günde ortalama on dört saatlik uykuya ihtiyaç duyar ve bu ihtiyacın yaklaşık 11 saatini gece uykusundan karşılar. On üç aylık bebekler gündüz saatlerinde bir ya da iki şekerlemeye ihtiyaç duyabilir. Bu uykuların uzunluğu yarım saat ile iki saat arasında değişebilir. On üçüncü ayda bebekler gündüz uykusu için zorlanmamalıdır ancak saat beşten sonra gerçekleştirilen gündüz uykularının gece uykusunu zedeleyebileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.

13 Aylık Bebek Kaç Saatte Bir Beslenmeli?

Bebek gelişiminde en önemli noktalardan biri de beslenmedir. On üçüncü ayda bebeklerin beslenme programında katı gıdanın ağırlığı artmaya başlar. Bu bağlamda bebekler günde üç kez emzirilebilir, üç ana öğün ve üç ara öğünden oluşan toplam 6 öğünde katı gıda tüketebilir. Bu bağlamda ortalama 2 saatte bir besleme yapılması uygundur. Bebekler on üçüncü ayda gıdaların tadına, dokusuna ve kokusuna karşı hassasiyet geliştirebilir. Bu sebeple bebekler, tüketmek istemedikleri gıdaları yemeye zorlanmamalıdır.