Hamile kalmak, anne olmak ve çocuklu bir yuva kurmak birçok kadının hayalidir. Ancak hamilelik hayalleri bazen gerçekleştirilmesi en zor hayallere dönüşebiliyor. Sağlık problemleri nedeniyle birçok aile çocuksuz kalabiliyor. Bu tarz durumlardan dolayı birçok tedavi yöntemi ortaya çıkmıştır ve ailelere çocuk sahibi olma fırsatı tanımıştır. Şu anda en yaygın kullanılan tedavi yöntemlerinden biri tüp bebek (IVF) tedavisidir.
Tüp bebek tedavisi sayesinde birçok aile çocuk sahibi olmaktadır. Hala gelişen tıp sayesinde yeni uygulamalar ve inovasyonlar da tüp bebek tedavisinin başarı şansını arttırmaktadır. Tüp bebekte son gelişen yöntemlerden birisi de embriyo tıraşlamadır. Yardımla Yuvalama (Asisted Hatching) olarak da bilinen bu uygulama son birkaç senede ortaya çıkan ve tüp bebek şansını arttıran etkili bir tekniktir.
Tüp bebek tedavisinde anneden alınan yumurtalar ve babadan alınan spermler dış ortam döllenir. Döllenme sonucu elde edilen embriyolar anne rahmine yerleştirilir. Ardından embriyonun tutunmasıyla beraber bebek gelişimi ve hamilelik başlar.
Bu uygulama her ne kadar etkili olsa da embriyo her zaman tutmaz. En iyi kalitede embriyo bile transfer edilse başarısız olma ihtimali bulunmaktadır. Başarısızlığın en büyük sebeplerinden bir tanesi embriyo çevresindeki zarın yırtılmamasıdır. Zar yırtılmadığı sürece embriyo anne rahmine tutunmakta güçlük çeker. Bu da işlemin başarısız olması anlamına gelir.
Embriyo tıraşlama, embriyonun dış katmanındaki, Zona Pellucida adı verilen, koruyucu zarın laboratuvar ortamında inceltilmesi ve delinmesi işlemidir. Böylece embriyo zarının yırtılması anne rahmindeyken kolaylaşır, embriyonun rahme tutunma şansını arttırır.
Zarın inceltilmesini amaçlayan embriyo tıraşlamanın 3 yöntemi vardır. Her bir yöntemin uygulanışı ve avantajlarını aşağıda keşfedebilirsiniz.
Mekanik tıraşlamada ince bir iğne kullanılır. Sabitlenen embriyoya mikro iğne aracılığıyla delik açılır. Açılan veya zayıflayan zar anne rahmindeyken daha kolay yırtılır. Basit ve etkili bir yöntem olması sayesinde sıklıkla tercih edilir.
Mekanik tıraşlama fiziksel bir müdahaledir. Bu yüzden uygulayan kişinin kalifiye ve tecrübeli olması gerekmektedir. Fazla uygulanan baskı embriyoya zarar verebilir.
Kimyasal tıraşlamada zayıf asitler ve enzimlerden oluşan kimyasal bir çözelti embriyo zarına uygulanır. Solüsyon zarı yumuşatır ve güçsüzleştirir. Güçsüzleşen zar anne rahminde daha kolay yırtılır. Kademeli bir incelme sağladığı için doğru uygulandığında mekanik tıraşlamaya göre daha etkilidir.
Bu yöntemde embriyonun kendisine bir zarar gelmemesi için işlem dikkatle takip edilir. Eğer embriyo uzun süre solüsyon içinde kalırsa zarar görür ve kullanılamaz hale gelir. Zar yeterince aşındıktan sonra embriyo yıkanır ve anne rahmine yerleştirilebilir.
Lazer tıraşlamada odaklanmış bir lazer embriyo üzerinde mikro delik açar. Mekanik tıraşlamaya mantık bakımından oldukça benzerdir. Ancak kullanılan lazer işlemi daha kolay ve pratik hale getirir.
Lazer uygulaması en yüksek hassasiyet ve kontrole sahip yöntemdir. Ayrıca nispeten daha kolay ve etkili olması sayesinde daha sık tercih edilmektedir. Lazerin yanlış veya aşırı kullanılması embriyoya zarar verebileceğinden işlem sıkı şekilde kontrol edilir. Lazer tıraşlama için ekipmanlar her yerde bulunmayabilir. Bu yüzden daha nadir sunulan bir seçenektir.
Birçok kişi embriyo tıraşlama yöntemi için uygundur. Ancak sağlıklı insanların bu yöntemi kullanması başarı şansını önemli ölçüde yükseltmeyecektir. Embriyo tıraşlama tüp bebekte sorun yaşayan çiftlerin başarı oranını, sorun yaşamayan çiftlerin oranına yükseltecektir. Yüksek başarı ihtimalinizi daha çok yükseğe taşımakta çok etkili değildir.
Embriyo tıraşlama genellikle şu şartları taşıyanlar için uygundur:
-35 yaşından büyük kadınlar
-Daha önce tüp bebek uygulamasında başarısızlığa uğrayanlar
-Embriyo kalitesi düşük olanlar
-Embriyo zarı çok kalın olanlar
-Açıklanamayan kısırlığa sahip olanlar
-Polikistik Over Sendromu (PCOS) olanlar
-Dondurulmuş embriyo transferi yapacaklar
Siz de bu şartların birini veya birkaçını karşılıyorsanız embriyo tıraşlama hamile kalma şansınızı yükseltme konusunda etkili olabilir.
Embriyo tıraşlama eğitimli medikal ekiplerle gerçekleştiği sürece zararsız bir uygulamadır. Ancak tıpkı her diğer tıbbi işlem gibi kendine ait bazı potansiyel risklere sahiptir. Bu yüzden embriyo tıraşlama yapmadan önce doktorunuzla konuşmalı ve işlemi iyice anlamalısınız.
Embriyonun Zarar Görmesi: Embriyo tıraşlamada karşılaşabileceğiniz risklerin en önünde embriyonun zarar görmesi gelmektedir. Seçeceğiniz yöntemlere göre embriyo tıraşlamada embriyoya zarar gelebilir. Bu da embriyoyu kullanılamaz hale getirir. Elbette eğitimli ve kalifiye tıbbi ekiplerle beraber yapıldığında bu risk son derece azdır.
Eksik veya Aşırı Tıraşlama: Embriyo tıraşlamanın bir başka potansiyel riski ise eksik veya aşırı tıraşlama. Eğer zar aşındırma yeterli miktarda değilse embriyo çıkmakta zorlanabilir ve bu da tutunmasını engelleyecektir. Eğer zar aşındırma fazla yapıldıysa embriyonun yapısal bütünlüğünü tehdit edecektir. Embriyo tıraşlama bu yüzden yüksek hassasiyet gerektiren bir işlemdir.
Enfeksiyon: Tıbbi işlemlerde her zaman dış etkenler kaynaklı enfeksiyon ihtimali bulunmaktadır. Embriyo kültürüne dışarıdan gelecek olan bakteriler enfeksiyonlara yol açabilir. Kliniklerin son derece steril olması sebebiyle bu olasılık çok düşüktür. Ancak her zaman bu ihtimal bulunmaktadır.
Çoğul Gebelik: Bu durum tam olarak risk olmasa bile istemeyeceğiniz bir şey olabilir. IVF prosedürlerinde işlemin başarılı olması için tek seferde birden fazla embriyo yerleştirilebilir. Genellikle embriyoların biri tutunacağı için birkaç tane birden yerleştirmek en 1 çocuk şansını arttırmaktadır. Zaman zaman ikiz gebeliğe de sonuç verir. Embriyo tıraşlama ile artan şans sonucu ikiz gebelik ihtimaliniz daha fazla olabilir.
Tüp bebek tedavisinde işlemi güvence altına almak için birden fazla embriyo koyulabilir. İki embriyo transferinde eğer iki embriyo da tutunursa ikiz gebelik gerçekleşebilir. Ancak bunu kesin olarak sağlamanın bir yolu yoktur. Bazen iki embriyodan ikiz gebelik meydana gelmektedir.
Tüp bebek tedavisinde laboratuvar ortamında döllenen embriyolar, daha sonra anne rahmine bırakılırlar. Anne rahminde embriyolar kendi kendilerine rahim duvarlarına ilerleyerek tutunma işlemini denerler.
Embriyonu rahme tutunma ihtimalini arttırmak için dış katmandaki zarın çeşitli yöntemler ile delinmesini ve aşınmasını sağlayan işlem embriyo tıraşlamadır. Embriyo zarı inceltilerek rahim içinde zarın yırtılması kolaylaşır. Bu da tüp bebek işleminin başarı şansını arttırır.
Rahme yerleştirilen iki embriyonun tutması birbirinden bağımsız gerçekleşir. Tek bir embriyo tutması ile hamile kalabilirsiniz. Aynı şekilde ikinci embriyo tutarsa ikiz gebelik elde etmiş olursunuz. Tutmaması durumunda ise tek çocuk ile hamileliğe devam edersiniz.