Ebeveynken bir yandan en güzel duyguları tecrübe edip bir yandan da hayatınızın en stresli ve sorumluluk sahibi hissettiğiniz anları yaşarsınız. Bir ebeveyn olarak her zaman olabildiğince çocuğunuz için en iyisi neyse onu yapmaya çalışırsınız. Özellikle ilk ebeveynlik tecrübelerini yaşayanlar için çocuğuna kendi başına dünyayı keşfetmesine izin vermek en zorlu kararlardan birisi olmuştur. Bu zorlu kararlardan birkaçı da “Çocuğumu kreşe vermeli miyim? Çocuğum kreşe hazır mı?” gibi aklınıza gelebilecek soruların yanıtını ararken ortaya çıkar.
Her ebeveyn için ortak meselelerden biri de “Çocuğum ne zaman kreşe başlamalı?” sorusunun tek doğru bir cevabının olmamasıdır. Bazı ebeveynler çocukları 3 yaşındayken kreşe başlatmanın en uygun yaş olacağını savunurken bazıları ise 2-2.5 yaşındayken başlatmanın daha uygun olacağını savunuyor. Birçok ebeveynin dikkate almadığı şey ise, her çocuğun benzersiz olduğu ve kişiliklerinin farklılık gösterdiğidir. Yaşa güvenmek yerine, çocuğunuzun kreşteki diğer çocuklara katılmaya hazır olup olmadığını anlamaya çalışmak en faydalısı olacaktır.
Bu yazımızda “Çocuğum kreşe ne zaman başlamalı?” sorusunun cevabını keşfederken aynı zamanda “Çocuğumu kreşe nasıl alıştırabilirim?” sorusunun dikkate değer ipuçlarını öğreneceksiniz.
Doğal olarak çocuğunuz tanıştığı insanlara ya da siz ebeveynlerine karşı duygusal ve fiziksel bir bağımlılık hissederler. Bununla birlikte, çocuğunuzun bu bağlılığının zayıflayıp zayıflamadığını fiziksel bağlamda çevresiyle nasıl etkileşime girdiğini inceleyerek sezebilirsiniz. Çocuğunuzun size olan bağımlılığının zayıfladığını ilk olarak kendi başına adımlarını atmasından ve gözetim ihtiyacı hissetmeden diğer yaşıtlarıyla beraber oynamasından anlarsınız. Diğer bir belirti ise çocuğunuzun olaylardaki neden sonuç ilişkisini kavramasından geçer. Mesela çocuğunuz oyuncağıyla arkadaşına vurduğunda ne olduğunu sezebilmesi olaylardaki neden sonuç kavramını anladığı anlamına gelir. Ek olarak çocuğunuzun kelimelerle veya görsel öğelerle kendisini ifade etmeye çalışması kreşe hazır olduğunun diğer bir belirtisidir.
“Çocuğumu ne zaman kreşe göndermeliyim?” sorusunun yanıtı, çocuğunuzun disiplin faktörünü kavramasından geçer. Disiplin, çocuğunuzun kreşe hazır olup olmadığını anlamak için önemli bir faktördür; ancak, çocuğunuzun bu disiplin faktörüne dikkatini çekmek oldukça zorludur. Çocuğunuza disiplini öğretmenin ideal bir yolu, onu bir rutine sokmaktır. Örneğin, çocuğunuzu rutine sokmak için oyun, yemek ve uyku zamanlarına saat belirleyebilirsiniz. Çocuğunuzu kreşe yazdırmadan önce bir rutine oturtmak kreşte edineceği yeni rutine alışma sürecini önemli derecede kolaylaştıracaktır. Çocuğunuzun kreşteki yeni rutine alışması orada kalma konusunda yavaş yavaş kendisini rahat hissettirecektir.
Çocuğunuzun kreşe hazır olup olmadığını anlamanıza yardımcı olan dikkate değer diğer belirti ise meraklı olmaya başlamasıdır. Çocuğunuzun meraklı olması çevresi hakkında daha fazla şey öğrenmek istemesidir. Çocuğunuz 2-2.5 yaşına geldiğinde çevresine karşı daha meraklı olmaya başlar. Çocuğunuzun çevresini daha fazla keşfetmesini teşvik etmek onu kreşe daha hazır hale getirecek ve daha kolay alışmasını sağlayacaktır.
Bazı aileler çocukların 3 yaş civarında kreş için hazır olduğuna inanmaktadır. Her yaştan çocuk için çeşitli kreşler bulunmaktadır ve birçok kreş 2 yaşından itibaren çocuğunuza bakabilecek donanıma sahiptir. Sonuçta her şey sizin ve çocuğunuzun kendine özgü ihtiyaçlarına ve koşullarına bağlıdır.
Çocuğunuzu kreşe göndermek için yaşa bakmaktansa onun kreşe hazır olup olmadığını değerlendirirken, çocuğunuzun size karşı ne kadar bağımlılık hissettiğini, rutin hayata ne kadar alışık olduğunu, yaşıtlarıyla ne derece iyi anlaşabildiğini ve çevresine ne kadar meraklı olduğunu gözlemlemek karar vermenizde daha etkili olacaktır.
Gerçek şu ki, kreşe hazır olma durumu çok bireyseldir. Bazı çocuklar aşırı duygusal yüklenmeden, gürültüden ve bir rutine uymaktan bunalmış olabilir. Ancak çocuğunuz arkadaş ortamında kendini rahat hissediyorsa, kreş ortamında geçireceği süreler de bir o kadar onu rahat hissettirecektir ve sizin gözetiminize ihtiyaç duymadan da kreş ortamına uyum sağlayacaktır.
Çocukların kreşe erken başlamasının, çocukların gelişimine hem olumlu hem de olumsuz etkileri vardır. Kreşe erken başlayan çocuklar, yaşıtlarıyla iletişim kurmayı, sosyalleşmeyi, paylaşmayı ve sorumluluk almayı öğrenirler. Ayrıca kreşte verilen eğitim, çocukların zihinsel, bedensel ve duygusal gelişimlerini destekler. Ancak kreşe erken başlamak, bazı riskleri de beraberinde getirir. Kreşe erken başlayan çocuklar, aile ortamından uzaklaştıkları için ayrılık kaygısı yaşayabilirler. Bu da çocuklarda güvensizlik, bağımlılık ve öfke gibi duygusal sorunlara yol açar.
Bu nedenle kreşe başlama yaşı, her çocuğun bireysel farklılıklarına ve ihtiyaçlarına göre belirlenmelidir. Kreşe başlama yaşı için net bir şey söylemek mümkün değildir. Ancak genel olarak 3 yaş civarı, çocukların kreşe hazır olduğu bir dönem olarak kabul edilebilir. Bu dönemde çocuklar, aile ortamından uzaklaşmaya ve yeni ilişkiler kurmaya daha hazır olurlar. Kreşe başlama yaşı konusunda karar verirken, çocuğunuzun gelişim düzeyini, ilgi alanlarını, kişilik özelliklerini ve duygusal durumunu göz önünde bulundurmanız gerekir. Ayrıca çocuğunuzu hangi kreşe yazdıracağınızı seçerken de kreşin fiziksel ortamını, eğitim programını, öğretmen kadrosunu ve ücretini dikkate almanız önemlidir. Kreşin ortamını görmek ve bir gün orada geçirmek de size fikir verecektir.
Çocuğunuzu kreşe geç başlatmanız, çocuğunuzun aile ortamından uzaklaşmadığından ayrılık kaygısı yaşamamasına neden olur. Çocuğunuz sizinle daha fazla vakit geçirerek daha sağlam bağ kurma fırsatı bulur. (cümlenin yeri yanlış önceki ve sonraki cümleler olumsuz bunu başa çekmen lazım diğer cümleler bundan sonra gelmeli) Ancak kreşe geç başlamak, bazı dezavantajları da beraberinde getirir. Çocuğunuzu kreşe geç başlatmanız, çocuğunuzun yaşıtlarıyla iletişim kurmayı, sosyalleşmeyi, paylaşmayı ve sorumluluk almayı öğrenmesini geciktirir. Bu da çocuğunuzun sosyal ve duygusal gelişimini olumsuz etkiler. Çocuğunuzu kreşe geç başlatmanız, aynı zamanda çocuğunuzun sosyal hayatında önemli olacak kreş eğitimini zamanında alamamasına neden olur. Kreşte verilen eğitim, çocukların zihinsel ve bedensel gelişimlerini destekler. Kreşte verilen eğitim, çocuğunuzda ileriki hayatı için bir temel oluşturur. Çocuğunuzu kreşe geç başlatmanız, ayrıca çocuğunuzun gelecek yıllardaki eğitim süreçlerinde zorlanmasına neden olur.
Çocuğunuz için doğru kreşi seçmek önemli noktalardan biridir. Çünkü kreş, çocuğunuzun hem bedensel hem de zihinsel gelişimine en çok katkıyı verip temel oluşturan bir kurumdur. Bu nedenle doğru kreşi seçerken bazı kriterleri iyi analiz etmeniz gerekir. Bu kriterlerin arasında ilk olarak kreşin konumu gelmektedir. Kreşin evinize veya işinize yakın olması, günlük rutininizi kolaylaştırır. Kreşin temizliği, hijyen koşulları ve güvenlik önlemleri çok önemlidir. Tesisin çocuklar için güvenli bir ortam sağladığından emin olmalısınız. Ayrıca eğitimli, deneyimli ve çocuklarla iyi iletişim kurabilen personel, çocuğunuzun gelişimi açısından kritiktir. Personelin çocuk gelişimi konusunda eğitim almış olması önemlidir. Kreşin eğitim yaklaşımı, çocuğunuzun gelişimine nasıl katkı sağlayacağını belirler. Oyun tabanlı öğrenme, sosyal beceri gelişimi gibi konulara odaklanan bir yaklaşım tercih edilebilir. Ek olarak sınıfların düzeni, renkliliği, çocuklara uygun materyallerin bulunması ve öğrenme alanlarının destekleyici olması önemlidir. Bununla beraber kreşin sunulan aktiviteleri ve programları, çocuğunuzun zekâ, motor beceriler, sosyal yetenekler gibi farklı alanlarda gelişimini desteklemelidir. Kreşin sağlıklı beslenme konusundaki yaklaşımı önemlidir. Çocuğunuzun ihtiyaçlarını karşılayan, dengeli bir beslenme programı sunup sunmadıklarını öğrenmelisiniz. Kreş personelleri ile açık iletişim kurmanın kolay olduğundan emin olun. Çocuğunuzun günlük aktiviteleri, gelişimi ve ihtiyaçları hakkında düzenli olarak bilgi almalısınız. Son olarak diğer ebeveynlerin deneyimlerini öğrenmek için referansları ve çevrimiçi incelemeleri gözden geçirmek faydalı olabilir.
Kreş çocuğunuzun bir yandan ev hayatından çıkıp yeni arkadaşlar, bilgiler ve hobiler edineceği bir yandan da hayatının farklı bir boyuta evrileceği dönüm noktalarından biridir. Bu nedenle çocuğunuzu önceden kreşe hazırlamak onun kreş ortamına daha rahat ve hızlı uyum sağlamasına katkı sağlayacaktır. Bunun için ilk yapmanız gereken şey çocuğunuza nazik bir şekilde durumu açıklamak ve onu rahatlatıp gireceği yeni ortama hazır hissettirmektir. Çocuğunuzu alışverişe götürüp ona yeni bir sırt çantası, beslenme çantası ve suluk gibi okula hazırlık envanterleri alabilirsiniz. Ek olarak çocuğunuza kreşe başlama hikayeleri okuyabilirsiniz. Bu tür etkileşimler çocuğunuz için ev ve kreş arasında bir köprü oluşturmaya yardımcı olacaktır.
Bir veda rutini oluşturmak, çocuğunuzu kreşe bıraktığınızda kendisini daha güvende hissetmesine yardımcı olacaktır. Veda rutini olarak çocuğunuza sevgi dolu kucak ve öpücükler verebilir, onu ne zaman almaya geleceğinizi söyleyebilir ve onu sevdiğinizi hatırlatabilirsiniz. Tutarlılık önemlidir, bu nedenle her gün aynı rutine sadık kalmaya çalışın.
Çocuğunuzu kreşe sevdiği bir oyuncak veya battaniye gibi tanıdık bir eşya ile göndermek ona rahatlık ve güvenlik sağlayacaktır. Bu aynı zamanda yeni ortamda kendilerini evlerinde gibi hissetmelerine de yardımcı olur.
Çocukların kreşe başladıklarında ayrılık kaygısı yaşamaları yaygındır. Çocuğunuzun bununla başa çıkmasına yardımcı olmak için onu bırakırken sakin ve pozitif kalmaya çalışın. Vedalaşmayı uzatmaktan kaçının, çünkü bu ayrılığı daha zor hale getirebilir. Çocuğunuza öngörülebilirlik ve güvenlik hissi sağlayabileceğinden, düzenli bir veda rutini oluşturmak da yararlı olabilir.
Eğer çocuğum kreşe girmek istemiyor diyorsanız onu ikna etmek için kreşe gitmenin faydalarını ve eğlencelerini anlatmak, ona güven vermek ve sabırlı olmak önemlidir. Ayrıca, kreşe gitmeden önce ve sonra onunla ilgilenmek, onu dinlemek ve övmek de onun motivasyonunu arttıracaktır.
3 yaş, kreşe başlamak için uygun bir yaş olarak kabul edilebilir. Ancak, çocuğunuzun kreşe gitmeye hazır olup olmadığını belirlemek için bazı gelişimsel özelliklere bakmak gerekir. Örneğin, çocuğunuzun tuvalet alışkanlığı kazanmış olması, kendi başına yemek yiyebilmesi, basit talimatları anlayıp uygulayabilmesi, diğer çocuklarla iletişim kurabilmesi ve ayrılık kaygısı yaşamaması gibi özellikler çocuğunuzun kreşe uyum sağlamasına yardımcı olacaktır. Eğer çocuğunuz bu özelliklere sahip değilse, kreşe gitmek onun için zor olabilir. Bu durumda, kreşe gitmeye alışması için ona zaman tanıyın ve destek olun.
Çocuğunuzun kreşe hazır olup olmadığını anlamak için çocuğunuzun bazı gelişimsel özelliklere sahip olması gerektiğini bilmelisiniz. Bu özellikler arasında çocuğunuz sizden birkaç saat uzak kalmaya hazır olması, kendi başından geçen olayları anlatacak düzeyde dil becerisinin olması, tuvalet ihtiyacını giderebilmesi, yemeğini kendi yiyebilmesi, suyunu kendi içebilmesi, uyku saatlerinin günlük rutini olması ve kendi kendine vakit geçirmeye alışmış olması vardır. Bu özellikler çocuğunuzun kreşe hazır olduğunu gösteren ipuçlarıdır.
3 yaş kreş yarım gün mü tam gün mü sorusu, çocuğunuzun gelişimine, ihtiyaçlarına ve ailenizin durumuna göre değişebilir. Bazı uzmanlar, 3 yaşındaki çocukların tam gün kreşe gitmesinin onların sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimine katkı sağlayacağını savunurken, bazıları da yarım gün kreşin yeterli olduğunu ve çocuğun ailesiyle daha fazla vakit geçirmesi gerektiğini belirtir. Bu konuda net bir cevap vermek zor olsa da, çocuğunuzun kreşe uyum sağlama sürecini, evdeki rutinini, kendinizin çalışma durumunu gözlemleyerek karar vermeniz en doğrusu olacaktır.
Kreşe gitmenin çocuğunuzun sosyal, duygusal ve bilişsel gelişimine katkı sağladığı, ona yeni beceriler kazandırdığı, arkadaş edinmesine yardımcı olduğu bilimsel olarak kanıtlanmıştır. Ancak kreşe gitmenin çocuğunuzun sizden uzak kalmasına, ayrılık kaygısı yaşamasına, bireysel ilgi görmemesine neden olabileceği de unutulmamalıdır. Bu nedenle, çocuğunuzu kreşe vermek doğru mu sorusuna verilecek en iyi cevap, çocuğunuzun ve ailenizin ihtiyaçlarına göre karar vermeniz olacaktır. Çocuğunuzun kreşe gitmeye hazır olup olmadığını anlamak için onun gelişimsel özelliklerine, kişilik özelliklerine, ilgi alanlarını gözlemlemelisiniz.