Birçok yeni ebeveyn bebeği için aşırı korumacı davranır. Bu aşırı korumacılık bir noktadan sonra bebeğinizin normal hareketlerinden bile şüphelenmenize neden olabilir. Öncelikle derin bir nefes alın ve bebeğinizi izleyin. Kendisinin bir bebek olduğu içi anlamsız ve saçma hareketlerde bulunması son derece doğal. Yine de içiniz rahat etmiyorsa içeriğimizin devamında bu hareketlerin ne kadar doğal olduğunu okuyabilirsiniz.
Ebeveyn olmadan önce bebek sahibi olmanın büyük bir sorumluluk olduğunun farkındaydınız. Ancak bu sorumlulukları bizzat yaşamanın verdiği stresin ve heyecanın artık daha iyi farkında vardınız. Bebeğiniz yaşadığı dünyayı anlamaya ve öğrenmeye çalışırken siz de bebeğinizin dünyasını öğreniyorsunuz.
Bebeğiniz yaşamayı öğrenirken çok değişik ve tuhaf hareketlerde bulunabilir. Bebeğinizin bir şey istediğinde ağlaması veya yediğini tükürmesi gibi hareketlere alışmış olabilirsiniz. Peki anlamsız kol hareketleri ve ağzından salya akmasına alışabildiniz mi? Alışık olmadığınız her hareketin bir hastalığın habercisi olduğunu düşünmeniz son derece doğal. Ancak genellikle bu harekeler bebeklerin neredeyse tamamının yaptığı ortak hareketlerdir. Gelin bu hareketleri daha yakından inceleyelim ve sebeplerini anlayalım.
Bebeğiniz bir anda elini veya kolunu alakasız bir şekilde oynatmaya başlayabilir. Özellikle yaşı küçükse bunu çok daha sık yapacaktır. Bu tarz hareketler yapmasının bir numaralı sebebi kollarını kullanmayı öğreniyor olmasıdır. Henüz kollarını ilerletip bir şeyi nasıl tutacağını veya kavrayamadı. İlerleyen zamanlarda bebeğinizin önüne oyuncak koyduğunuzda bebeğinizin yanlış yere uzandığını da fark edebilirsiniz. El göz koordinasyonu bebeklerde büyüdükçe gelişecektir. Bu özellik gelişene kadar bebeğinizin kollarının üzerindeki kontrollü davranışı son derece düşük olacaktır.
Bebeğinizin kendini tek ifade etme yöntemi ağlamadır. Acıktığında, altına yaptığında, sıkıldığında, yalnız kaldığında veya sizi özlediğinde tek yapacağı şey başlarda ağlamak olacaktır. Biraz büyüdükçe ağlamaların yerini farklı hareketler alacaktır. Ancak yenidoğan bebeğinizin her an ağlamasına hazır olsanız iyi edersiniz.
Bebeğiniz ağladığında henüz yeni beslediyseniz, uykusunu almışsa, altı temizse ve canını sıkacak hiçbir sebep olmamasına rağmen ağlıyorsa hemen endişelenmenize gerek yok. Ağlaması için henüz fark etmediğiniz bir sebebin olması muhtemeldir. Bu tarz durumlarda bebeğinizi sallarken farklı sallama pozisyonları deneyin. Eğer sakinleşmiyorsa ve ağlamaya devam ediyorsa gazını çıkarmayı deneyin. Sık sık ağlama nöbeti geçiren bebeklerde en önemli nedenlerden birisi gaz sancısıdır. Bebeğinizin gazı çıktıktan sonra muhtemelen ağlaması da duracaktır.
Bebeğiniz gaz çıkarmasına rağmen ağlamaya devam ediyorsa büyük ihtimalle şu an sadece biraz şefkat istiyordur. Gazın getirdiği ağrılar henüz tam olarak dinmemiş olabilir. Bebeğinizi severek sallamaya devam edin.
Bu süreçte dikkat etmeniz gereken en önemli şey kontrolü kaybetmemenizdir. Siz strese girip korkarsanız bebeğiniz de sizinle korkmaya başlar. Bu da tüm sorunlarını çözmüş olmanıza rağmen ağlamasının devam etmesine yol açar. Öncelikle kendinize güvenin ve bebeğinize de bunu hissettirin.
Hapşırma annelerin gözünde çok tehlikeli bir eylemdir. Hemen hastalık veya alerji akla gelir. Ancak hapşırmak son derece doğal bir reflekstir ve tüm bebekler hapşırır! Bebeğinizin anlık toza denk gelmesi gayet normaldir. Eviniz temiz bile olsa hapşırabilirler. Bebeğiniz art arda hapşırıyorsa, gün içinde sık hapşırıyorsa ve bu bir süre boyunca devam ediyorsa evde bebeğinizi rahatsız eden bir şey olabilir. Bahar aylarındaysanız dışarıdan gelen polenler veya eve yeni aldığınız herhangi bir şey alerji yapmış olabilir. Bebeğinizi dikkatlice izleyerek hapşırma sebebini çözebilirsiniz. Elbette arada bir hapşırmanın son derece normal olduğunu unutmayın.
Bebeklerin en sevdiği hareketlerden birisi rastgele yerlere, özellikle tavana bakıp durmaktır. Bunu yaparken de arada gülücük veya kahkaha atabilirler. Bebeklerin bunu yapması hakkında birçok hikaye duymuş olabilirsiniz. Ancak bebeğinizin tavana veya bir objeye bakması son derece doğaldır.
Bebekler ilk doğduklarında görüşleri tam olarak gelişmemiştir. Sadece suratlarının 20 – 30 cm uzağındaki nesneleri görebilirler. Yani yenidoğanlar dümdüz tavana bakacak olsalar bile herhangi bir şey algılayamayacaklardır. Bu 20 – 30 cm’lik mesafe emzirirken bebeğin direkt annesinin yüzünü görebileceği mesafedir.
Yenidoğan bebeklerin görme becerileri henüz gelişmiş olmadığı için tavan, ışık veya hareket içeren herhangi bir nesneye odaklanmaları son derece normaldir. Görme becerileri gelişirken beynin uyarılması için bazı duyusal deneyimlere ihtiyaç duyarlar. Tavan gibi büyük, yüksek kontrastlı bir nesne bu iş için biçilmiş kaftandır. Çünkü bebeğiniz tavanın neresine bakarsa baksın devamlı bir uyarıcı keşfedecektir. Sadece tavan değil bebekler aynı şekilde düz duvara da baka kalabilirler. Dolayısıyla bebeklerin tavan veya ışıklara odaklanması endişe verici bir durum değildir.
Bebeklerin ağzından salya akmasının birçok sebebi vardır. Öncelikle salya ile ilk defa tanıştıklarında bunun ne olduğunu bilmemek etrafa tükürük saçmalarını sağlayabilir. Tükürme yeteneğini elde edene kadar da salyalar ağzından akacaktır. Salya aynı zamanda birçok farklı sebepten de kaynaklı olabilir. Diş çıkarma, açlık, tükürük bezlerinin çalışmaya alışması gibi sebepler her an bebeğinizin ağzının salyalarını akıtabilir. Bu durumda bebeğinizin ağzını temiz bir bezle silin. Bebeğiniz büyüdükçe salyalarını kontrol etmeyi öğrenecektir.
Bebekler çeşitli sebeplerden dolayı çiğneme hareketi yaparlar. Genelde bir şey çiğnediklerinden dolayı değil, başka sebeplerden kaynaklı refleks olarak gerçekleşir. Siz yine de bebeğinizin ağzında bir şey olup olmadığını sakince kontrol edin.
Çiğneme hareketinin bir numaralı sebebi bebeğin acıkmasıdır. Acıkan bebek meme emiyormuş gibi ağzını oynatır, çünkü aklında bu hareketi yapmanın karnını doyuracağı bilgisi bulunmaktadır. Henüz yemek veya meme kavramlarıyla bağdaştırabilmiş değildir. Emme hareketi yaparken ağzında hiçbir şey olmaması sanki bir şey çiğniyormuş izlenimi verebilir.
Çiğneme hareketinin bir diğer sebebi ise çene kaslarının gelişimidir. Bebeğiniz çenesini daha iyi oynatabildiğini fark edip kendince oynatmaya karar vermiş olabilir. Yani çenesini kendi başına kullanmaya çalışıyor olabilir.
Bir başka sebep ise ağzında aşırı tükürük birikmesidir. Bu tükürüğü ne yapması gerektiğini kavrayamayınca bildiği şeyleri sırayla deniyor olabilir. Birazdan tükürüğü yuttuğuna veya ağzından dışarı akıttığına şahit olabilirsiniz.
Ağız köpürmesi ağızda biriken salyanın hafifçe akmasından daha farklı olarak tüm ağzın etrafını sarmasıdır. Ağız etrafında biriken salya bol köpüklü bir şekilde durmaktadır. Ağzın etrafındaki bu köpüklerin genellikle en büyük sebebi bebeğinizin henüz geğirmeyi öğrenememiş olmasıdır. Bu yüzden midesindeki süt ağzına gelerek köpürme oluşturabilir.
Bir diğer sebep ise bebeğinizin oyun oynamasıdır. Ağzındaki tükürüklerle en sonunda ne yapması gerektiğini keşfetmiş olabilir. Yani oyun oynamak. Bebeğiniz ağzı tükürük doldukça köpürterek tükürebilir. Bu durumda endişe etmeniz gereken bir durum yoktur. Zamanla bebeğiniz bu yaramazlığı bırakacaktır.
Bebeğiniz oyuncaklarını, kumandayı, terlikleri ve aklınıza gelebilecek en tuhaf şeyleri ısırmaya başlamış olabilir. Bu hareket bebeğinizin diş çıkardığı anlamına gelmektedir. Kaşınan diş etleri için özel dış çıkarma oyuncaklarını bebeğinize verdiğiniz takdirde herhangi bir sorun yaşamazsınız.
Yukarıdaki belirtiler bebeğinizin sağlıklı bir şekilde büyürken yaşayabileceği son derece normal durumlardır. Eğer bu belirtilerin yanında bebeğinizin canının yandığı anlarsanız, kendini zorlayarak ağlıyorsa, ateşi veya başka belirtileri varsa doktora götürmekten çekinmeyiniz.
Bebeğiniz geliştiği süre oyunca uzuvlarını kontrol etmeyi öğrenene kadar tuhaf hareketlerde bulunabilir. Kol ve bacaklarını tuhaf şekillerde oynatma son derece normaldir. Büyüdükçe daha normal hareketler yaptığını fark edeceksiniz.
Bebeğinizin tükürük bezleri çalışmaya başlayınca bebeğiniz ilk başta tükürükleriyle ne yapması gerektiğini anlamayabilir. Bu yüzden ağzındaki tükürükten kurtulmak için devamlı tükürebilir.
Bebeğin devamlı hapşırmasının birkaç sebebi vardır. Birincisi hapşırmanın son derece normal olmasıdır. Bebekler tıpkı yetişkinler gibi durduk yere hapşırabilirler. İkinci sebebi ise bebeğinizin alerji olmasıdır. Toz ya da polen gibi hafif alerjiler devamlı hapşırmasına sebep olabilir. Bebeğini inceleyin ve belirli yerlerin ya da davranışların bebeğinizin hapşırmasına yol açıp açmadığını keşfedin.
Bebeğinizin evde bulduğu nesneleri rastgele ısırma davranışı diş çıkarmadan kaynaklı olabilir. Devamlı kaşınan diş etlerini rahatlatma amacıyla kumanda, terlik hatta koltuğu bile ısırabilirler. Bebeğinize bu durumda diş çıkarma oyuncağı verebilir ve başka nesneleri ısırmasını engelleyebilirsiniz.