Hamilelikte Panik Atak ve Bebeğe Etkileri

Hamilelik süreci her ne kadar heyecan dolu ve büyülü bir süreç olsa da kimi zaman bazı zorlukları da beraberinde getirebilir.  Bununla birlikte gebelik, anne adayları için zorlu bir psikoloji de oluşturabilir. Gebeliğin etkileri her anne adayı için birbirinden farklı olduğu için anne adayının kendini tanıması ve hamilelik süreci boyunca psikolojisine özen göstermesi oldukça önemlidir. Hamilelikte panik atak çeşitli sebeplerle görülebilen bir durumdur. Anne adayları ise hamilelikte panik atak bebeğe zarar verir mi sorusunu sık sık sorar. Panik atak, anne adayı üzerinde başlı başına oldukça büyük bir psikolojik yük oluşturur. Bununla birlikte anne adayının bebeği için endişelenmesi, durumu daha da içinden çıkılmaz bir hale sokabilir. Panik atak hamileliği nasıl etkiler diye sorulduğunda, anne adayının hem kendisi hem de bebeği için endişelendiği görülebilir. Peki, hamilelikte panik bozukluk neden tetiklenir? Gebelik sürecinde panik atağı önlemenin bir yolu var mıdır ve hamilelikte panik atağa ne iyi gelir? Bu konuyla ilgili merak ettiğiniz tüm detayları içeriğimizin devamında bulabilirsiniz!

Hamilelikte Panik Atak Nedir?

Panik atak, görünürde gerçek bir fiziksel tehlike olmamasına rağmen kişinin kendini tehlike altında hissetmesi ve şiddetli bir korku dalgasına tutulması şeklinde tanımlanabilir. Bu atakların düzensiz ancak sürekli şekilde tekrarlaması ise “panik bozukluk” olarak adlandırılır. Panik atağın ortaya çıkış şekli genellikle kişilerin kontrol edemediği düşüncelerin zihinlerine üşüşmesidir. Düşünceler, kartopu şeklinde büyür ve vücudun tepki vermesine neden olur. Hamilelikte panik atağı tetikleyen düşünceler “karnımda bir ağrı hissediyor muyum, evet bir ağrı hissediyorum, peki bu bebeğimle ilgili bir problemi gösterebilir mi, acaba bebeğime istemeden bir zarar mı verdim, şu an bebeğim hayati tehlike altında olabilir mi, bebeğimi kurtarmak için yapabileceğim hiçbir şey yok mu, bebeğime ben mi zarar verdim” şeklinde ilerleyebilir.

Panik atak kendini hızlı kalp ritmi, şiddetli göğüs ağrısı, soluk almada zorlanma, halsizlik, baş dönmesi ve titreme gibi belirtilerle gösterebilir. Kişilerde kalp krizi geçiriyor ya da ölüyor izlenimi yaratan panik atak, hamilelikte de aynı belirtileri gösterir ve aynı hissiyatı yaratır. Yoğun duygusal baskı ve fiziksel tepki süreciyle ortaya çıkan panik atak, bir saati aşmayan bir süreçtir. Birçok atak ortalama 15 dakika sürer, yirmi dakika ile yarım saat içinde etkisini kaybeder.

Hamilelikte panik atak problemi birçok anne adayı tarafından deneyimlenebilir. Özellikle hamileliğin ilk üç ayında vücuttaki hormonal değişiklikler nedeniyle panik atak yaşama olasılığında artış görülür. Yapılan araştırmalara göre kadınların %52’si hamilelik sürecinde ciddi endişe ya da depresyon yaşadığını belirtmiştir. Her 10 hamileden 1’i gebelik sürecinde panik atakla mücadele etmektedir. Gebelikte panik atak anne adayını fazlasıyla yoran bir süreç olduğu gibi kimi noktalarda bebeği de etkileyebilir. Bu sebeple gebelik sürecinde düşüncelerin iyi yönetilmesi ve anne adayının ruhsal sağlığına özen gösterilmesi gerekir.

Hamilelikte Panik Atak Bebeği Nasıl Etkiler?

Gebelikte panik atak geçirenler için bebeklerinin bu durumdan nasıl etkileneceği de büyük bir merak konusudur. Çünkü hamilelik sürecinin mümkün olduğunca sağlıklı ilerleyebilmesi için anne adayının stresten uzak kalması gerektiği söylenir. Bu bağlamda, hamilelikte panik atak bebeği etkiler mi sorusu sıkça sorulur. Anne adayının panik atak geçirmesinin bebeğin sağlık durumu ya da gelişim süreci üzerinde doğrudan bir etkisi bulunmaz. Dolayısıyla gebelikte panik atak yaşayanların bebeklerinin sağlığıyla ilgili de endişe duyması için bir sebep yoktur. Ancak panik atak yaşayan gebelerin bebeklerinin sağlığı açısından göz önünde bulundurması gereken bazı noktalar mevcuttur.

Panik atak sırasında salgılanan stres hormonu, bebeğe giden kan akışını azaltarak bebek üzerinde bazı olumsuz etkiler oluşturabilir. Bu durumda bebekler düşük ağırlıkla doğabilir. Aynı zamanda bebeğe giden kan akışındaki dengesizlikler erken doğum riskini de tetikleyebilir.

Gebelik sırasında sürekli endişe halinde olmak ve sık panik atak geçirmek uzun vadede bebeğin bilişsel ve duygusal gelişimi üzerinde olumsuz etkilere yol açabilir. Bebekte sürekli huzursuzluk, dikkat problemleri, dil gelişiminde gerilik gibi durumlar hamilelik sırasında yaşanan ağır panik ataklarla ilişkilendirilebilir. Hamilelik sürecinde kontrol altına alınmayan panik ataklar doğum sonrasında bebekte şiddetli gaz sancılarına, beslenme problemlerine ve uyku sorunlarına yol açabilir.  

Hamilelikte geçirilen panik atakların sebebi ve sonucu, anne adayı ile bebek arasındaki duygusal bağı etkileyebilir. Eğer anne adayı hamilelik süreci ya da doğum hakkında endişeleniyorsa ve bu durum panik atağa yol açıyorsa anne adayı bebek sahibi olma süreciyle ilgili endişe yaşıyordur. Bu durumda bebeği bir tehdit unsuru olarak yorumlama eğilimi görülebilir. Anne adayı, bebeğini koruyamayacağından ya da iyi bir anne olamayacağından endişeleniyorsa bu durum bebek üzerinde aşırı korumacı davranışlar sergilemesine yol açabilir. Hem annenin hem de anne ile bebek arasındaki bağın sağlığı açısından hamilelik sürecinde anne adayının duygularını ve endişelerini kontrol etmesi önerilir.

Hamilelikte Panik Atağı Tetikleyen Etkenler

Hamilelikte panik atak neden olur sorusuna birkaç farklı cevap verilebilir. Gebelikten önce de panik atak geçmişi olan kadınlarda hamilelik sırasında panik atak geçirme olasılığı daha yüksektir. Aynı zamanda ailesinde panik atak geçmişi olan kadınlarda da hamilelik sırasında panik atak görülme olasılığı artar. Bununla birlikte daha önce panik atak geçirmemiş olan ancak hamilelikte panik atak geçiren kişilerde bu durumun vücudun yaşadığı hormon dalgalanmalarına bir tepki olarak geliştiği de söylenebilir. Dolayısıyla hamilelik panik atağı tetikler mi sorusuna kimi zaman “evet” cevabı verilebilir.

Hamilelikte panik atak geçirme riskini tetikleyen etkenler arasında psikolojik nedenler de yatar. Anne adayının kontrol edemediği birtakım düşüncelere sahip olması ve bu düşüncelerin büyük bir stres kaynağı haline gelmesi panik atağı tetikleyebilir. Bazı kadınlar için bebek sahibi olmak büyük bir sorumluluk anlamına gelebilir. Bu bağlamda anne adayları bebeklerinin iyiliğini sağlamak ve onun sağlığını korumak amacıyla aşırı korumacı davranabilir. Bu bağlamda anne adayları kendi üzerlerinde büyük stres yaratabilir ve bu durum da panik atak geçirmeyi tetikleyebilir.

Özellikle planlanmamış gebeliklerde endişe seviyesi artan kadınlarda panik atak riski de artabilir. Bununla birlikte gebeliğin getirebileceği sağlık risklerinden ve doğum sürecinden endişe duyan kadınlarda da panik atak geçirme olasılığı yükselebilir.

Panik Atak Geçiren Hamileler Ne Yapmalı?

Yüksek endişe seviyesinin sürekli varlığı panik atağa sebep olan birincil etmen olsa da hamilelikte panik atak geçirmek anne adayının stres seviyesinin daha da yükselmesine yol açabilir. Dolayısıyla ortaya stres yumağından oluşan bir kısır döngü çıkar. Bu durumda birincil çözüm yolu anne adayının stresi hayatından uzaklaştırması olsa da panik atak sırasında gerçekleştirilecek olan davranışlar da sürecin yönetimini daha iyi bir yere taşıyabilir. Bu sayede anne adayı daha da endişelenmez.

Hamilelikte panik atak nasıl geçer sorusuna cevap olarak öncelikle “farkındalık” denilebilir. Buna göre hislerinizi dinlemeniz ve vücudunuzun verdiği tepkileri gözlemlemeniz gerekir. Eğer düşüncelerinizin kontrolden çıktığını hissediyorsanız, nefesiniz daralıyorsa ve titremeye başladıysanız panik atağın eşiğinde olabilirsiniz.

Hamilelikte panik atak geçiren anne adayının gerçekleştirmesi gereken ikinci şey ise “kontrol”dür. Panik atak geçirdiğinizi fark ettiğinizde oturur pozisyona geçip arkanıza yaslanmanız gerekir. Ardından ise nefesinizi derinleştirip yavaşlatmanız önerilir. Bunu yapmak için içinizden sayı saymaya başlamak ve 6-8-10 kuralını uygulamak doğru bir yöntem olabilir. Bu kurala göre 6 saniye boyunca nefes almak, alınan nefesi 8 saniye tutmak ve 10 saniyede dışarı bırakmak gerekir. Bu sayede kalp ritmi yavaşlar, soluk alış verişi yavaşlayarak derinleşir.

Hamilelikte panik atak nasıl atlatılır merak eden kişilerin uygulayabileceği bir diğer nokta ise “duyuları meşgul etmek”tir. Zihninizi dolduran ve sizi boğan düşünceleri uzaklaştırmak için beyninize üzerinde uğraşacağı başka şeyler verebilirsiniz. Örneğin naneli şeker yemeye başlayabilir, halı gibi dokulu bir yüzeyde elinizi gezdirebilirsiniz.

Anne adayı panik atak geçiriyorsa mutlaka bir yakınına bu durumu bildirmelidir. Özellikle evde birlikte yaşadığı kişilerin panik atak sürecini tanıyor olması ve atak sırasında anne adayını sakinleştirmek için doğru yöntemleri kullanması oldukça önemlidir. Bu sayede anne adayı atak sırasında kontrolünü kaybederse, yakını onu güvenli bir alana alabilir ve sakinleşmesine yardımcı olabilir. Aynı zamanda hem anne adayının hem de bebeğin sağlığı açısından panik atağın hemen doktora bildirilmesi gerekir.

Hamilelikte Panik Atağı Önleme Yöntemleri

Hamilelikte panik atağı önlemek için başvurulabilecek bazı yöntemler mevcuttur. Bunlardan ilki, eğer anne adayının panik atak geçmişi bulunuyorsa kullandığı ilaçları doktor kontrolünde kullanmaya devam etmesidir. Bazı antidepresanlar ve yatıştırıcılar bebek üzerinde olumsuz etkiye sebep olabileceğinden dolayı anne adayının doktoruyla iletişim halinde kalarak ilaç ya da doz ayarlaması yapması önerilir.

Hamilelikte panik atağı önlemek için başvurulabilecek bir diğer yöntem ise sağlıklı yaşam rutinine uymaktır. Buna göre anne adayının yeterli ve dengeli beslenmesi, günlük yeterince su tüketmesi, kısa yürüyüşler ya da hamilelik yogası gibi hafif egzersizler gerçekleştirmesi ve yeterince uyuması oldukça önemlidir. Aynı zamanda anne adayının alkolden uzak durması ve kafein tüketimini sınırlaması da panik atakları önlemek için başvurulabilecek yöntemler arasında yer alır.

Meditasyon, gebelikte panik atak durumunda hem önleme hem de tedavi amaçlı kullanılan bir yöntemdir. Meditasyon sayesinde anne adayları rahatlayabilir ve düşüncelerini kontrol etmeyi öğrenebilir. Bu sayede panik atak riski azaltılabilir ya da panik atak sırasında daha kontrollü tepkiler sağlanabilir.

Omega-3 tüketiminin de panik atakları önleme üzerinde olumlu etkileri olduğu bilinir. Çünkü omega-3 beyin fonksiyonlarının düzenlenmesinde ve hücre yönetiminde önemli görevlere sahiptir. Kaygı bozukluğu ve depresyon gibi durumlarda olumlu etki gösteren omega-3, gebelik döneminde bebek sağlığı açısından da önemli bir yağ asididir. Buna göre gebelik sürecinde omega-3 bakımından zengin somon, hamsi, istavrit, sardalya ve uskumru gibi yağlı balıklar; ıspanak, semizotu ve lahana gibi yeşil yapraklı sebzeler; avokado, ceviz ve soya fasulyesi tüketilebilir.

Panik atağın sebebi kontrol edilemeyen düşünceler ve sürekli endişe halidir. Anne adayı, kendine zarar veren düşüncelerden uzaklaşmak için günlük tutmayı deneyebilir. Buna göre her gün yarım saat kadar düşüncelerin yazıya aktarılması daha berrak bir zihin ve daha sakin düşünceler sağlamaya yardımcı olur.

Gebelik süreci, duygusal açıdan hassas bir dönem olabilir. Bu süreçte anne adaylarının sevdiği kişilerle vakit geçirmeye ve onlardan destek görmeye normalden çok daha fazla ihtiyacı olabilir. Bu sebeple anne adayının sosyal yaşantısından uzaklaşmaması, endişelerini sevdiği kişilerle paylaşması da panik atakları engellemek için başvurulabilecek yöntemlerden biridir.

“Nesting” uygulaması da hamilelikte panik atağı önlemek için başvurulabilecek yöntemler arasında yer alır. Bu yöntem “hiçbir şey yapmama ve yaşam alanı içinde rahatlama sanatı” şeklinde tanımlanabilir. Buna göre anne adayı arkasına yaslanıp dinlenebilir ya da kendisine keyfi veren hobilerle ilgilenebilir. Nesting uygulamasında temizlik ve düzen de yaşam alanını güzelleştirmek ve rahatlama kalitesini artırmak üzere başvurulan rahatlama yöntemlerinden biridir.  Buna göre anne adayı yaşam alanını temizleyip düzenleyebilir. Bebek odasını tasarlamak, bebek için çeşitli eşyalar almak ve bunları yerleştirmek, ev dekorasyonunda küçük değişiklikler yapmak gibi uygulamalar anne adayının zihnini meşgul edeceğinden dolayı endişe verici düşünceleri engellemeye yardımcı olabilir.

Gebelikte Panik Atak Tedavisi

Gebelikte panik atak tedavisi de merak edilen konulardan biridir. Hamilelikte panik atak ilacı kullanılır mı sorusuna cevaben anne adayının doktoruyla iletişim halinde olması gerektiği söylenebilir. Eğer anne adayı daha önce panik atak geçirmediyse gebelik sürecinde panik atak tedavisi için ilaç kullanması önerilmez. Gebelikte kullanılan panik atak ilaçları genellikle anne adayının panik atak geçmişi bulunması durumunda devreye sokulur ve doz ayarıyla kullanılır.

Hamilelikte panik atak tedavisi için en etkili yöntem terapidir. Buna göre bir profesyonel eşliğinde anne adayının panik atak geçirmesini tetikleyen noktalar tespit edilebilir ve bunlar üzerine çalışılabilir. Grup terapileri de gebeler için oldukça faydalı tedavi yöntemlerinden biridir. Kendisiyle aynı sürecin içinde olan diğer anne adaylarıyla tanışmak, hamileler için rahatlatıcı ve hatta keyifli bir süreç olabilir.

Gebelikte panik atak tedavisi için başvurulan yöntemlerden bir diğeri de nefes terapisidir. Doktor nefes almayı öğrenmek ve nefesi kontrol etmek anne adaylarının panik atağı önlemesine ya da panik atağı kontrol edebilmesine olanak tanır. Aynı zamanda meditasyon da anne adaylarının düşüncelerini kontrol etmeyi öğrenmesine, onları huzursuz eden düşüncelerden arınmasına ve rahatlamasına olanak tanır.

Gebelikte Panik Atak Hakkında Sık Sorulan Sorular

Hamilelikte Panik Atak Bebeğe Zarar Verir Mi?

Hamilelikte yalnızca bir kez panik atak geçirmek genellikle bebeğe zarar vermez ancak panik atak sayısının artması bebeğe giden kan akışında düzensizliğe yol açarak erken doğum ya da düşük doğum ağırlığı gibi durumlara yol açabilir. Aynı zamanda hamilelikte kontrol altına alınamayan panik ataklar bebeklerde bilişsel ve duygusal bazı bozuklukları da tetikleyebilir.

Hamilelikte Panik Atak İçin Ne Yapılır?

Hamilelikte panik atağı önlemek için omega-3 içeren besinleri tüketmek, yeterli ve dengeli beslenmek, kaliteli uyumak ve hafif egzersizler yapmak gibi yöntemlere başvurulabilir. Anne adayının sevdikleriyle vakit geçirmesi ve endişelerini paylaşması da hamilelikte panik atağı engellemeye yardımcı olur. Hamilelikte panik atak geçiren kişilerin panik atak sırasında güvenli bir yere oturması, nefesini kontrol etmesi, naneli şeker yemek gibi duyularını harekete geçirecek ve odaklanmasını sağlayacak yöntemlere başvurması önerilir.

Hamileyken Panik Atak Olur Mu?

Anne adayının hamilelik sürecinin belirsizliğine dair yaşadığı kaygılar, kendisinin ya da bebeğinin sağlığı için endişelenmesi, doğum hakkında korkular taşıması ya da istenmeyen bir gebelik yaşaması gebelikte panik atak yaşanmasına sebep olabilir.

Panik Atak Hamilelikten Sonra Geçer Mi?

Gebelikte yaşanan panik atakların hamilelikten sonra devam edip etmeyeceği panik atağın altında yatan sebeplerle ilişkilidir. Eğer gebelikten önce de panik atak geçmişi bulunuyorsa ataklar doğumdan sonra da devam edebilir. Atakların kaynağı hamilelik ve doğum korkusuysa hamilelik sona erdiğinde panik ataklar da bitebilir. Kimi zaman doğum sonrasında yaşanan lohusa depresyonu da panik atakları tetikleyebilir.