Bebeklerde Kusma Sebepleri ve Tedavileri

Aileler, bebekleri ile tanıştıkları andan itibaren onları hayretler içinde bırakacak ve aynı zamanda endişelendirecek birçok durumla karşılaşır. Bebek kusması, özellikle yeni anne-baba olanlar için oldukça yaygın bir endişe kaynağıdır. Bebekler yediklerini her an çıkarabilir hem de nerede olduğunuz, ne yaptığınız onları hiç ilgilendirmez. Bundan dolayı tedbirli bir anne-babaların yanlarında her zaman yedek kıyafetler ve ıslak mendiller bulundurmaları olmazsa olmaz kurallardan biridir. Ne yazık ki, bu duruma en azından bir süreliğine alışmanız gerekebilir. Yeni doğanlarda görülen kusma problemi, mutlaka bir sağlık sorunundan kaynaklanmak zorunda değildir. Bu problem, hemen hemen her bebekte görülür. Çoğunlukla bebeklerde kusma görülmesi normaldir. Yine de pek çok yaygın bebek hastalığı kusmaya sebep olabileceği ve bu hastalıkların bazılarında başka belirtiler gözlenmeyebileceği için dikkatli olmak gelir. Haydi bebek kusması sebepleri ve bebeklerde kusma tedavisi gibi sorularınızın cevaplarını birlikte bulalım!

Bebeklerde Kusmanın Sebepleri

Neredeyse her yeni doğan az ya da çok miktarda kusar. Bu kusmalar genellikle doğumdan sonraki ilk aylarda ve beslenmeden hemen sonra gerçekleşir. Bu durumun birincil sebebi, yeni doğan bebeklerde yemeklerin midede kalmasını sağlamakla görevli olan yemek borusu ve mide arasında bulunan bir kapakçığın henüz tam olarak gelişimini tamamlamamasıdır. Genelde bebek büyüdükçe kusma miktarı ve sıklığı azalır. Bebeğin kilo almasını ve gelişimini engellememesi şartıyla 6. aya kadar yaşanan kusmalar normal olarak kabul edilir.

Yeni doğan bebeklerde görülen kusma sorunu pek çok farklı nedene bağlanabilir. Fazla beslenme, çok fazla emme gibi sebeplerden kaynaklanan kusmalar normal sayılır. Yeni doğan bebeklerde az miktarlarda kusma durumu çoğu durumda büyük bir sağlık sorununa işaret etmez. Beslenmeden hemen sonra bebeğin az miktarda kusması da başka belirtiler yoksa normaldir. Yeni doğan bebeklerde kusma beraberinde ateş, ishal ve şiddetli ağlama gibi belirtiler de getiriyorsa sebep daha ciddi bir sağlık sorunu olabilir. Bu durumlarda, doktorunuzla görüşmelisiniz. Şimdi, birlikte bebeklerde kusmanın sebeplerini inceleyelim.

Sindirme Zorlukları

Bebekler, sütü içmeleri ve midelerinde tutmaları da dahil olmak üzere her şeyi baştan öğrenmek zorundadır. Ayrıca, sütü çok hızlı yutmamayı veya aşırı içmemeyi de zamanla öğrenirler Bebeğiniz, zaman zaman beslendikten hemen sonra kusabilir. Bu durum en çok ilk aylarında görülür ve ilk ayın ardından zamanla geçer. Bu tip kusmalar, bebeğin midesinin hala yiyecekleri sindirmeye alışmaya çalışmasından kaynaklanır. Bu durumu yaşıyorsanız kusmaları azaltmak için bebeğinize daha sık, daha küçük öğünler vermeyi deneyebilirsiniz.

Bağırsak Enfeksiyonları

Tıptaki adı gastroenterit olan bağırsak enfeksiyonları, bebeklerde ve çocuklarda kusmanın yaygın bir nedenidir. Virüsten kaynaklanan (viral) bir hastalıktır. Gastroentrite sahip olan bebekler, yaklaşık 24 saat süren kusma döngüleri yaşayabilir. Gastroenterit genellikle sanıldığı kadar tehlikeli değildir. Çoğu vakada kendiliğinden geçer ve yaklaşık bir hafta içinde iyileşir. Dikkat edilmesi gereken nokta, bebeklerde şiddetli gastroenteritin dehidrasyona yol açabileceğidir. Bebeğinizi bu süreçte dikkatle gözlemlemeli ve dehidrasyon belirtileri (kuru cilt, idrarda azalma, gözyaşı olmadan ağlama gibi) gösterdiğini fark ettiğiniz halde hemen çocuk doktorunuzu aramalısınız.

Bebeklerde bağırsak enfeksiyonlarının kusma dışındaki diğer belirtileri genellikle 4 gün veya daha uzun sürer. Bu belirtilerden yaygın olanları şunlardır: 

-Sulu dışkılama veya hafif ishal

-Huysuzluk veya ağlama

-İştahsızlık

-Karın krampları ve ağrı

-Ateş (daha az yaygın)

-Bebek Reflüsü

Her yaşta yetişkinlerin reflüsü olabileceği gibi, bazı bebeklerin de bebek reflüsü olabilir. Bu durum, bebeğinizin doğumdan sonraki ilk haftalarında veya aylarında kusmaya neden olabilir. Reflüye bağlı olarak meydana gelen kusma, mide üstünde bulunan kasların çok gevşek olmasından kaynaklanır. Bu gevşeklik, beslenmeden hemen sonra bebek kusmalarını tetikler. 

Çoğu durumda, zamanla mide kasları güçlenir ve bebeğin kusması kendiliğinden geçer. Bu süreçte kusmayı yavaşlatmaya yardımcı olmak için aşırı beslememeye dikkat edebilir, daha küçük öğünleri daha sık olacak şekilde verebilir, bebeğinizi beslenmeden sonraki ilk yarım saat boyunca dik pozisyonda tutabilirsiniz.

Soğuk Algınlığı veya Grip

Bebekler, hala gelişmekte olan bir bağışıklık sistemine sahip oldukları için kolayca soğuk algınlığı ve grip kapabilirler. Soğuk algınlığı ve grip, bebeklerde farklı belirtilere neden olabilir. Akan bir burun, ateş, kusma gibi belirtiler oldukça yaygındır.

Burunda çok fazla miktarda oluşan mukus (tıkanıklık), boğaza akabilir. Boğazda oluşan mukus tabakası ise kusmaya neden olabilecek şiddetli bir öksürük nöbetlerini tetikleyebilir. 

Aynı yetişkinlerde olduğu gibi, bebeklerde görülen soğuk algınlığı ve grip de viraldir. Genellikle yaklaşık bir hafta içinde kendiliğinden geçer. Bazı durumlarda ise sinüs tıkanıklığı enfeksiyona dönüşebilir. 

Kulak Enfeksiyonları

Kulak enfeksiyonları da bebeklerde oldukça yaygın olarak görülen bir hastalıktır. Bunun sebebi bebeklerin kulak tüplerinin yetişkinlerdekinden daha yatay olmasıdır.

Eğer bebeğiniz kulak enfeksiyonuna sahipse, ateşi olmasa dahi bulantı ve kusma yaşayabilir. Bunun nedeni kulak enfeksiyonunun baş dönmesine ve denge kaybına yol açmasıdır. Bebeklerde kulak enfeksiyonunun kusma dışındaki belirtileri; kulak ağrıları, kulak çevresinde kaşınma, duymada azalma ve ishaldir.

Bebeklerdeki çoğu kulak enfeksiyonu için antibiyotiklere ihtiyaç olur. Bebeklerde kulak enfeksiyonları tedavi edilmezse duyma kaybına yol açabilir. Bu nedenle çocuk doktoruna görünmesi gereklidir. 

Süt İntoleransı

Galaktozemi adı verilen nadir bir süt intoleransı türü, sütteki şekerleri parçalamak için gerekli olan belirli bir enzime sahip olunmadığında ortaya çıkar. Galaktozemiye sahip olan bebekler, anne sütüne karşı bile hassas olabilirler. Galaktozemi, süt veya herhangi bir süt ürünü tüketildikten sonra bulantı ve kusmaya yol açar. Bununla birlikte, cilt döküntüsü veya kaşıntıya da yol açabilir.

Eğer bebeğiniz mamayla besleniyorsa ve galaktozemiye sahipse içeriklerde süt ve süt proteini gibi süt ürünlerine dikkat etmelisiniz. Kusma ve diğer semptomları durdurmanız için bebeğinizin sütten tamamen kaçınmasını sağlamanız gerekebilir.

Bebek Kusuyorsa Yapılması Gerekenler

Bebeklerde karşılaşılan kusma genellikle endişe edilecek bir durum değildir ve muhtemelen tedavi olmadan kendiliğinden geçecektir. Ancak durumu kontrol altına almak adına dikkat edebileceğiniz birkaç nokta var.

Öncelikle, çocuğunuzun pozisyonuna dikkat etmelisiniz. Kusarken bebeğinizi dik ya da midesi veya yanı üzerinde tutun. Böylece kusmuk, üst solunum yoluna ve akciğerlere gitmez. Ayrıca, kusmadan sonraki ilk 24 saat boyunca mutlaka katı gıdalardan kaçınmalısınız. Kusma sonrasında oluşabilecek dehidrasyonu önlemek ve çocuğunuzun kaybettiği sıvıyı telafi etmek için yeterli sıvı almasını sağlayın. Doktor önerisi olmadan çocuğunuza mide ilacı vermemelisiniz. Mutlaka ilaç kullanmak istiyorsanız bir doktor ile görüşmelisiniz. Eğer bebeğiniz içebiliyorsa nane, rezene veya zencefil gibi mide dostu bir çay hazırlayabilirsiniz. Midesinin rahat etmesi için sıcak değil, ılık servis yapmalısınız.

Bebek Kusma Şekilleri

Bebeklerde gözlemlenen kusmaların büyük bir çoğunluğu fizyolojik nedenlerden kaynaklanır. Ancak kusmaya eşlik eden diğer belirtiler bebeğin bir sağlık sorunu yaşadığına da işaret edebilir. Bebekler, genelde sızma tarzında ve fışkırır tarzda olmak üzere iki şekilde kusarlar. Bebeklerde görülen kusma şekilleri, kusmanın normal olup olmadığı ile ilgili önemli bir ipucudur. İşte bebek kusma şekilleri ile ilgili detaylı bilgi!

Sızma Tarzında Kusma

Sızma tarzında olan kusma fizyolojiktir ve bebeklerin çoğunda bir dönem görülür. Bu kusma çeşidinde bebeğin kilo alımı etkilenmez ve genel durumu iyi kalır. Bebeklerin midesi doğumdan sonraki ilk 2 gün 5-7ml (bir kiraz tanesi kadar), 3. gün 20-25 ml (ceviz kadar), 1 haftalıkken 45-60 ml (kayısı kadar) hacmindedir. 1 aylıkken mide hacmi 80-150 ml’ye (yumurta kadar) ulaşır. Mide kapasitesi günden güne artsa da mide kapasitesini geçen miktarlarla beslendiğinde bebek kusar. Emzirme hataları, bebeğin hava yutması, bebeğin emzirme pozisyonunun yanlış olması gibi sebepler de kusmaya sebep olabilir. Bu durumlar normaldir ve zamanla kusma düzelecektir.

Fışkırır Tarzda Kusma

Fışkırır tarzda zorlanarak gerçekleşen kusmalar çoğu durumda normal olmamakla birlikte bir hastalığın habercisidir. Fışkırır tarzda gerçekleşen kusmalar bebeğe müdahale gerektiği gösterir. Özellikle bebeğin ilk günlerinde olan yemek borusu ve bağırsak tıkanıkları acil olarak ameliyat gerektiren durumlardır. Bu durumlarda anne sütü; yemek borusu, mide ya da bağırsakta birikerek kusmaya sebep olur. Hatta anne sütü, soluk borusu ve akciğere kaçarak bebeğin boğulmasına neden olabileceği için fışkırarak kusma durumları son derece tehlikelidir. 

Bebeğin fışkırarak kusması; bağırsak düğümlenmesi, bağırsak boğumlanması, kafa içi basınç artışı, zehirlenme gibi durumlarda görülür. Son derece tehlikelidir ve doktor müdahalesi gerektirir.

Bebeklerde Kusma Hakkında Sık Sorulan Sorular

Bebeklerde kusma ne zaman tehlikeli olur?

Bebeklerde kusma genellikle tehlikeli değildir ve kendiliğinden geçer. Ancak, kusmanın sürekli tekrar ettiği veya şiddetli olduğu zamanlarda dehidrasyon riski artar. Ayrıca, ateş, ciddi karın ağrısı, zehirlenme belirtileri ve özellikle fışkırarak kusma varsa acil müdahale gerekebilir çünkü bu durumlar ciddi bir hastalığın işareti olabilir.

Bebeklerde hangi kusma normal?

Bebeklerde sindirim sisteminin gelişiminden dolayı ortaya çıkan (fizyolojik), hafif ve ara sıra görülen kusmalar normaldir. Bu kusmalar genellikle beslenme sonrasında ortaya çıkar ve çoğunlukla tedavi gerektirmez.

Bebeklerde kusmak neyin belirtisi?

Bebeklerde kusma; normal olabileceği gibi bazı enfeksiyonların, mide rahatsızlıklarının, süt intoleransının veya diğer sağlık sorunlarının belirtisi olabilir. 

Kusan bebek için ne yapılmalı?

Kusan bebeğin başını hemen yan eğik tutarak midesini kolayca boşaltmasına izin verin. Ardından dehidrasyonu önlemek için bebeğe küçük ve sık sık sıvılar verin.

Bebek Kusuyorsa Doktora Gidilmeli midir?

Eğer bebeğiniz sürekli veya şiddetli kusuyorsa, ateşi varsa, huzursuz veya bitkin görünüyorsa veya diğer sağlık sorunları eşlik ediyorsa derhal bir doktora gitmelisiniz. Böylece, kusmanın altında yatan sağlık sorununu öğrenebilir ve tedavi edebilirsiniz.